راهنمای محلی خوزستان

یک دوستدار میراث فرهنگی:

خانه‌های دارای ارزش تاریخی شوشتر مرمت می‌شوند

مسؤول انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوشتر گفت: تعداد شایان توجهی از خانه‌های قدیمی شوشتر به دلیل ارزش تاریخی که دارند با مشارکت بخش خصوصی مرمت و احیا می‌شوند.

ابوالفضل مهدی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: خانه تاریخی «زایر» و خانه تاریخی «لاله‌فروش(خانه تاریخی رحیمی) شهرستان شوشتر با مشارکت بخش خصوصی مرمت، احیا و به بهره‌برداری می‌رسند.

وی افزود: این بناهای تاریخی پس از اتمام کارهای مرمتی کاربری فرهنگی، اقامتی و یا پذیرایی خواهند داشت.

مهدی‌پور خاطرنشان کرد: خانه‌های قدیمی بسیاری در گوشه‌گوشه شهرستان شوشتر برجای مانده‌اند که ارزش تاریخی آن‌ها اهمیت مرمت، احیا و حفظ آن‌ها را به اثبات می‌رساند.

این دوستدار میراث فرهنگی معتقد است: مشارکت بخش خصوصی در حوزه مرمت و بازسازی خانه‌های تاریخی می‌تواند مناسب‌ترین راه برای احیای این بناها باشد.

او تاکید کرد: حفاظت از بناهای تاریخی باید همواره و به صورت مستمر انجام شود. بنابراین پس از بازسازی چنین بناهایی کار مرمت به اتمام نمی‌رسد و باید به صورت مداوم از آن‌ها حفاظت شود.

پنجم سپتامبر ،روز جهانی سمبوسه

تاریخ پنجم سپتامبر به عنوان روز جهانی سمبوسه نام گذاری شده است.

در واقع بر خلاف تصور اغلب افراد سمبوسه اصلیت خود را در هند نگرفته ولی در اواخر هزاره دهم در خاورمیانه به وجود آمده است. این غذا تا قرن ۱۳ و ۱۴ توسط تجار به هند منتقل شد. امروزه، سمبوسه به قدری در هند محبوب است که می‌توان آن‌ را در هر جایی از خانه‌ها تا رستوران‌های شیک و دست‌فروش‌های جاده‌ای پیدا کرد.

در باور کلی این است که این غذا قبل از قرن دهم میلادی در خاورمیانه به وجود آمده است. ابوالفضل بیهقی در تاریخ خود نام این غذا را ذکر کرده است. تجار آسیای مرکزی این غذا را در قرن سیزدهم و چهاردهم به شبه قاره هند وارد کردند. امیر خسرو دهلوی شاعر دربار سلطنت دهلی که شاعر معروف هندی است و به زبان فارسی شعر می‌سروده، نوشته است که نجبا و درباریان غذای سمبو را با گوشت و روغن حیوانی و پیاز و سایر مخلفات طبخ می‌کرده و می‌خورده‌اند.

ابن بطوطه که در قرن چهاردهم میلادی به سفر در نقاط مختلف پرداخته و سفرنامه‌‌ مشهوری هم دارد، نوشته است که در دربار محمد ابن تفلق یک غذای گوشتی به نام سموشک یا سمبوسک تهیه می‌شده است. او ذکر کرده که این غذا عبارت بوده از یک کوفته‌ که لای آن با گوشت، پسته، پیاز، گردو، بادام و ادویه آکنده شده و قبل از وعده غذایی سوم یعنی پلو سرو می‌شده است.

در کتاب عین الاکبری که یک سند تاریخی مغولی مربوط به قرن شانزدهم میلادی است، دستور تهیه‌ قطاب نوشته شده و ذکر شده که مردم هندوستان به آن سمبوسه می‌گویند.

همچنین پیدایش این خوراکی محبوب به پیش از قرن دهم در خاورمیانه بازمی‌گردد و در بسیاری از متون پارسی قرون وسطی از «سانبوساگ» به‌عنوان یکی از بستگان اولیه سمبوسه امروزی و خوراکی‌ای شبیه به شیرینی هرمی‌شکل ایرانی، «سامسا» یاد شده است. پس از آن در قرن سیزدهم یا چهاردهم توسط بازرگانان به هند رفت و سریع به یک میان‌وعده مناسب برای پادشاهان و یک غذای فوق‌العاده محبوب در میان مردم آن تبدیل شد. در خاطرات ضیافت‌های درباری پادشاهان هندی نیز از پذیرایی میهمانان با ظرف‌هایی از نوعی خوراکی مثلثی‌شکل یاد شده است که پر از گوشت چرخ‌کرده، نخود، پسته و بادام بوده است.

پس از آن در کتب غذاشناسی از مثلث‌هایی با مغز گوشت چرخ‌کرده نام برده شد که توسط بازرگانان سیار در اطراف آتش خورده یا در کیسه‌های زینتی به‌عنوان خوراکی برای طول سفر بسته‌بندی می‌شوند. بر اساس این اشارات، بازرگانان دوره‌گرد سمبوسه را از آسیای میانه به شمال آفریقا، شرق آسیا و جنوب آسیا بردند.

در سالیان دور سمبوسه یک غذای خیابانی محبوب در هند، پاکستان، بنگلادش و سریلانکا بود، کم‌کم به سراسر جهان گسترش یافت و امروزه به‌طور فزاینده‌ای در ایالات‌متحده محبوب شده است. با این حال بزرگترین سمبوسه جهان که موفق شد در سال ۲۰۱۷ رکورد جهانی گینس را به نام خود ثبت کند، با وزن ۱۵۳ کیلوگرم در لندن پخته شد. در این سال ۱۲ نفر از داوطلبان یک مؤسسه خیریه اسلامی به‌عنوان راهی برای معرفی مؤسسه خود یک سمبوسه غول پیکر درست و آن را در یک خمره سفارشی در مسجدی واقع در شرق لندن سرخ کردند.

امروزه محبوبیت این خوراکی لذیذ به حدی در سطح جهان فراگیر شده است که روز پنجم سپتامبر هر سال با عنوان روز جهانی سمبوسه گرامی داشته می‌

هر ساله 5 سپتامبر روز جهانی سمبوسه است. در این روز تلاش می‌شود تا مردمی که تا به حال این غذا را نخورده‌اند، یک بار امتحانش کنند تا مشتری پر و پا قرص این اسنک لذیذ شوند.

از خوراکی های معروف ایرانی و بیشتر در جنوب و شرق ایران نظیر هرمزگان و خراسان وبلوچستان و بیشتر در خوزستان پخت‌شده و از آنجا به سایر مناطق برده شده‌است. در طبخ سمبوسه از نان لواش، گوشت قرمز، سبزیجات معطر، سیب زمینی، فلفل سیاه قرمز، ادویه و برخی مواد دیگر که مرتبط با نوع سمبوسه است استفاده می‌شود.

سمبوسه امروزه تقریبا یک غذای جهانی است و در همه کشورها کم و بیش وجود دارد و در رستوران‌های ایرانی و لبنانی یا افغانی در کشورهای خارجی معمولاً وجود دارد.

سمبوسه ابتدا در قدیم یک غذای اصلی در خراسان بوده‌است اما در خراسان سمبوسه را پس از آماده کردن و گذاشتن مواد (کوبیده نخود-پیاز- سبزیجات و گوشت خورد شده) و با تا کردن لایه‌های خمیر روی همدیگر و فشردن، آن را در آب جوش می‌انداختند و آشی درست می‌شد که به آن آش جوش پره یا آش لشخک می‌گفتند اما امروزه به‌جای پختن سمبوسه (جوش پره) در آب، آن را در روغن سرخ می‌کنند و این شیوه امروزه در بیشتر نقاط جهان رایج شده‌است.

اما در جنوب خراسان هنوز هم سمبوسه آب‌پز به عنوان یک آش خوشمزه در روستاها رایج آست. همان‌طور که در تاریخ بیهقی آمده این غذا از دوران بسیار قدیم در خراسان رایج بوده‌است.

سنبوسه واژه‌ای از ریشه فارسی است که شکل تغییریافته واژه پارسی «سنبوسگ» می‌باشد. به دلیل روش تلفظ سنبوسه به صورت (سمبوسه) بعضی از افراد در مورد نام آن اشتباه میکنند.

این واژه با اشکالی مشابه به زبان‌های دیگری چون عربی، هندی، پنجابی، قرقیزی، قزاقی، ازبکی، سومالیایی، بلوچی، انگلیسی، فرانسوی و دیگر زبان‌های جهان راه یافته‌ است

اگر سفر به جنوب داشتید پیشنهاد ما این است که حتما سمبوسه خوزستان را تجربه کنید

خیابان لشکرآباد اهواز مرکز فلافل و سمبوسه ایران است که انواع سمبوسه و فلافل در آن ارائه می شود.

گزارش تصویری| آیین نکوداشت روز جهانی جهانگردی و آغاز هفته گردشگری در اهواز

همزمان با نخستین روز از هفته گردشگری، آیین نکوداشت این روز با حضور مقامات استانی و مهمانان کشوری در اهواز برگزار شد. این آیین چهارشنبه شب پنجم مهرماه ۱۴۰۲ باحضور عبدالله افرازه‌شهاوند معاون سیاسی‌اجتماعی استاندار خوزستان، مهرداد نیکو رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، محمدحسین ارسطوزاده مدیرکل میراث‌فرهنگی خوزستان، جمال عامری‌نسب معاون گردشگری استان، سردار عبدالرضا مرادحاجتی مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس استان خوزستان و جمع زیادی از فعالان حوزه‌های مختلف گردشگری از سراسر استان خوزستان در محل هتل بین‌المللی پارس اهواز برگزار شد.

عکس ـ سپیده سلمان‌وندی/ااداره کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی خوزستان

چرا «معین‌التجار» شوشتر بسته است؟

یک دوستدار میراث‌ فرهنگی می‌گوید: برخی از قسمت‌های بنای تاریخی «معین التجار» در شوشتر در حال مرمت است اما این‌که چرا این خانه‌ تاریخی با وجود ثبت ملی‌ بودن مدت‌هاست که در تعطیلی به سر می‌برد را کسی نمی‌داند.

ابوالفضل مهدی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت خانه تاریخی «معین‌التجار» شوشتر گفت: بنای «معین‌التجار» در شهرستان شوشتر یک بنای تاریخی و ثبت ملی‌شده‌ است و مدت‌هاست به روی بازدیدکننده‌ها و گردشگران بسته‌ است.

او با اشاره به این‌که بنای تاریخی «معین‌التجار» مالک خصوصی دارد خاطرنشان کرد: اداره میراث فرهنگی در مورد بناهایی مانند خانه «معین‌التجار» فقط می‌تواند به صورت مشارکتی برای تغییر کاربری اقدام کند. بنابراین خانه تاریخی «معین‌التجار» فقط در صورت مشارکت مالک تغییر کاربری می‌یابد.

این دوستدار میراث فرهنگی با بیان‌ این‌که در صورت رضایت مالک اداره میراث فرهنگی برای تغییر کاربری این خانه‌ تاریخی تصمیماتی گرفته می‌شود متذکر شد: افزون بر مرمت، تغییر کاربری و بهره‌برداری این بنا نیز نیازمند توجه و همکاری بیش‌تر مالک است. متاسفانه مالک این خانه تاریخی با اداره میراث فرهنگی همکاری محدودی دارد.

مهدی‌پور با اعتقاد به این‌که خانه تاریخی «معین‌التجار» می‌تواند به عنوان نماد خانه‌های تاریخی شوشتر معرفی شود اضافه کرد: اگر بخواهیم این بنای تاریخی به عنوان یکی از خانه‌های شاخص و قدیمی شوشتر به گردشگران بیش‌تر معرفی شود، با رضایت و همکاری مالک می‌توان آن را به یک سفره‌خانه سنتی یا چیزی مشابه آن تغییر کاربری داد.

خانه «معین‌التجار» مربوط به دوره قاجار و در شوشتر، انتهای خیابان امام شرقی، محله درب عباس، جنب مقام عباس واقع شده است. این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۲۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. «معین‌التجار» از بازرگانان مشهور شوشتر بود که به دلیل اصالت بوشهری به معین‌التجار بوشهری نیز معروف بود. وی شرکتی به نام شرکت ناصری برای کشتی‌رانی در کارون تاسیس کرده و مجموعه‌ای از بناها در بندر ناصری (اهواز امروزی) بنا کرد.

خانه «معین‌التجار» در شوشتر به صورت تک‌ایوانی و دوره‌ساز در ۲ طبقه ساخته شده، در و پنجره‌های چوبی و چند مورد ارسی داشته که اکنون بخشی از آنها سالم است. این بنا در سال‌های گذشته تفکیک و تبدیل به سه قسمت مجزا شد؛ بخش اصلی آن هم‌اکنون اختصاص به مدرسه غیرانتفاعی دارد و روبه‌روی این بنا طویل‌ترین ساباط شوشتر واقع است.

+ نوشته شده در یکشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۲ ساعت | 0 نظر

یک دوستدار میراث فرهنگی:

کمترین بهره گردشگری را از آثار ثبت جهانی خوزستان می‌بریم

یک دوستدار میراث فرهنگی شوشتر با اشاره به آثار ثبت جهانی شده در استان خوزستان گفت: ما از ظرفیت‌ این آثار به دلیل معرفی نشدن آنها به گردشگران کمترین استفاده را می‌بریم.

ابوالفضل مهدی‌پور در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که گردشگری آبی نعمتی خدادادی است ولی ما کمترین بهره را از آن می‌بریم گفت: ما سدهای بی‌شماری در استان خوزستان داریم که باید با استفاده از آنها در فصل تابستان از سراسر کشور و نقاط جهان گردشگر جذب کنیم.

دوستدار میراث فرهنگی شوشتر ادامه داد: بیشترین تلاش ما روی تبلیغات اماکن شوشتر است. در حالی که فرصت‌های بی‌شماری در استان خورستان همچون گردشگری آبی در فصل گرما وجود دارد.

او معتقد است: ما می‌توانیم با استفاده از تبلیغات برای جاذبه‌های گردشگری مانند رودخانه‌ها و سدها گردشگر جذب کنیم.

مهدی‌پور با بیان این‌که در شوشتر و دزفول جذب گردشگری شروع شده اما باز هم کم است پیشنهاد کرد: می‌توان با استفاده از نیروهای تخصصی، سرمایه‌گذاری، اعطای تسهیلات به بخش خصوصی در حوزه گردشگری آبی و همچنین آموزش افراد در این حوزه در کنار گردشگری آبی گردشگری تفریحی، مذهبی، غذا، بافت تاریخی و... را توسعه دهیم.

وی اضافه کرد: می‌توانیم با برگزاری جشنواره در کنار رودخانه کارون که کمترین بهره از آن برده می‌شود، با آموزش قایق‌رانی و ورزش‌های آبی علاقه‌مندان را از سراسر کشور جذب کنیم.

این دوستدار میراث فرهنگی معتقد است: کمترین تبلیغات گردشگری در حوزه‌های گردشگری آبی، تاریخی و مذهبی است. بنابراین لازم است ظرفیت‌های گردشگری آنها به بازدیدکنندگان و گردشگران داخلی و خارجی معرفی شود.