راهنمای محلی خوزستان

احیای آیین کهن جشن دیسون هلون(جشن آغاز مدارس)در گذشته شوشتر

کهن شهر شوشتر یکی از شهرهای تاریخی ایران است که قدمت و اهمیت آن در میان شهرهای باستانی کشور از گذشته های دور زبانزد بوده است.

ش

شوشتر از گذشته های دور مهد ادبا و بزرگان بوده است که از دل همین دیسون (مکتب خانه)به درجات عالی رسیدند و شوشتر در گذشته دیسون های بسیاری زیادی وجود داشته است که میتوان از معروف ترین دیسون به دیسون حقانی اشاره کرد.
" طبق توضیحات مهندس چهارمحالی، پژوهشگر تاریخ این کهن دیار و دلسوز میراث گذشتگان، در گذشته‌های دور در شوشتر وقتی می‌خواستند برای اولین بار کودکی را به مکتب یا دیسون ببرند، آیین‌هایی ویژه و شعرهایی سنتی خوانده می‌شد از جمله این آیین ها حمام بردن ..کوتاه کردن مو ..خرید گیوه نو ..و همچنین خنچه همراه با رحل و قرآن و قلم نی و دوات بوده است .و همراه با خواندن این شعر کودک را همراهی میکردند

دیسون هلونی داریم

مکتب رونی داریم

اول روز مکتب

جشن و سروری داریم

این آیین‌ها نه تنها نمادی از احترام به علم و دانش بودند، بلکه در دل خود دعای خیر و آرزوی موفقیت برای کودک به همراه داشتند
مناسبت گرامی‌داشت این رسوم کهن، جشن بزرگ مردمی دیسون هلون در شوشتر در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۴۰۴ در سرای جهانی افضل شوشتر برگزار و علاقه مندان از سراسر استان خوزستان با آیین‌ها، شعرها و آداب قدیمی این دیار آشنا و در کنار مردم شوشتر لحظات به‌یادماندنی به یادگار گذاشته شد.
قابل ذکر است در این جشن فراخوانی به مناسبت ماه مهر جهت اهدا لوازم تحریر برای دانش آموزان بی بضاعت برگزار و علاقه مندان با اهدای پکیج به استقبال ماه مهر رفتند.

از آیتم های این جشن
دف نوازی و اجرای موسیقی محلی
نمایش گروه هنری ترنج
نمایش طنز استاد زراعتکار
(بردن دانش اموز به ارایشگاه)
اجرای اهنگ مربوط به دیسون هلون
بردن پک های لوازم تحریر به کارونسرای افضل با همراهی مردم
اجرای موسیقی های شوشتری توسط اساتید موسیقی
صبحت های عوامل راجع به تاریخچه این آیین میتوان اشاره کرد

اجرای نمایش مربوط به دیسون ها در زمان قدیم
اهدای تندیس اوسونا به عوامل
و اجرای سرود ای ایران توسط مردم و تقدیر و تشکر از عوامل نیرو انتظامی
نوشتن نام بهترین معلم بر روی تابلو
و در اخر تشکر ویژه از مردم عزیز که در این برنامه شرکت اشاره کرد

گزارش: ابوالفضل مهدی پور

عکس:هستی فتوتی..سجاد موسی زاده.رضا حاجی زاده

*سایه‌ی غروب در قلب آبادان؛ روایت تصویری از زندگی، نگاه و نفس‌های آخر روز*

در واپسین ساعات روز، آبادان زیرسایه‌ی غروب،چهره‌ای تازه به خود می‌گیرد؛ نخل‌هایی که درنورکمرنگ خورشید ایستاده‌اند، مرغابی‌هایی که بر سطح آرام رودخانه شناورند، ماهیگیرانی که تورشان را در آب رها می‌کنند، لنج‌هایی که به اسکله نزدیک می‌شوند، و دوچرخه‌سواری که در حاشیه‌ی نور رکاب می‌زند. در میانه‌ی این همه حرکت و مکث، عکاسی ایستاده تا لحظه‌ها را ثبت کند. این گزارش تصویری، تماشای زندگی‌ست در سایه‌ی نور و غروب؛ در قلب آرام ولی تپنده‌ی آبادان. تماشای سکوتی دل‌چسب و پرمعنا از شهری که هنوز هم نفس می‌کشد، می‌جوشد و با غروبش، قصه‌ای تازه روایت می‌کند

عکاس: مرضیه بهبهانی

ظرفیت بی‌نظیر خانه‌های تاریخی شوشتر برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی

خانه‌های تاریخی شوشتر ظرفیت بی‌نظیری برای سرمایه‌گذاری در حوزه بومگردی و گردشگری و همچنین ایجاد اشتغال دارند و می‌توان با همکاری بخش خصوصی و همیاری دیگر دستگاه‌ها و ارگان‌های مربوطه به اقامتگاه‌های سنتی، رستوران و بازارچه‌های صنایع‌دستی تبدیل شوند.

ابواالفضل مهدی‌پور، فعال میراث‌فرهنگی و راهنمای گردشگری، در یادداشتی نوشت: معماری خانه‌های سنتی ایران از دیرباز زبان‌زد خاص و عام بوده زیرا با طراحی منحصربفرد خود علاوه بر ایجاد زیبایی و تنوع در عرصه معماری توانسته است زیبایی غیرقابل‌وصفی را نیز در تمامی نقاط این کشور به‌وجود آورد.

خانه محل آرامش و آسایش اهالی ساکن در آن است و وجود بستری برای ایجاد آرامش از ویژگی‌های معماری خانه‌های ایرانی است و وجود قسمت‌های مختلف خانه‌های قدیمی برای ایجاد محلی امن و آرام علت دیگری بر وجود ذوق و قریحه و تبحر معماران ایرانی در طراحی و ساخت این ابنیه‌هاست.

یکی از مهمترین ویژگی‌های بافت تاریخی شهر شوشتر که این دیار باستانی را به سرزمینی گردشگرپذیر و محبوب تبدیل کرده خانه‌هایی است که در دل کوچه‌پس‌کوچه‌های این شهر جای گرفته و هر خشت آن را هنرمندانی با دقتی خاص چیده‌اند که بندبند آن تداعی‌گر فرهنگ و هنر این سرزمین است.

دکتر غلامحسین معماریان، استاد تمام و عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، در مورد وضعیت بافت تاریخی شوشتر به این نکته اشاره کرده است که: شوشتر شهری پرآب است و ۲ رودخانه از کنار بافت تاریخی آن عبور می‌کند. رودخانه کارون تبدیل به ۲ شعبه اصلی شده که یکی از آنها شطیط و دیگری گرگر نام دارد. همچنین نهر داریون از بخشی از شهر شوشتر می‌گذرد. همان‌گونه که می‌دانید بخشی از رودخانه گرگر وارد مجموعه آسیاب‌های شوشتر می‌شود که به ثبت جهانی رسیده است.

او ادامه می‌دهد: بافت تاریخی شوشتر در حدود چهار دهه اخیر در معرض نابودی کامل قرار گرفته است. به گونه‌ای که هنگامی که در بافت تاریخی این شهر قدم می‌زنید دیگر به ندرت خانه‌های قدیمی را می‌بینید.

شرایط به گونه‌ای است که در بافت تاریخی که وسعت آن حدود ۲۴۰ هکتار برآورد شده است الان به سختی می‌توان ۲۰۰ خانه تاریخی را دید. این در حالی است که شاید در گذشته بیش از ۲ هزار خانه تاریخی در این بافت وجود داشته است. بنابراین بسیاری از خانه‌های تاریخی در بافت شوشتر تخریب شدند و آنچه از بافت باقی مانده کوچه‌هاست و خانه‌هایی قدیمی که همچنان پابرجاست.

با وجود همه تغییرات در بافت شهری هنوز هم می‌توان با گشت‌وگذار در کوچه‌پس‌کوچه‌های شوشتر و دیدار از خانه‌های قدیمی تصویری از شهر شوشتر در گذشته در ذهن ثبت کرد.

حس‌وحال قدم زدن در این خانه‌ها آنقدر زیبا و چشم‌نواز است که نه‌تنها مردمان ایران بلکه از سراسر جهان با این کوچه‌ها و پس‌کوچه‌ها و این خانه‌ها حال خوشی پیدا می‌کنند.

ساختمان‌های قدیمی شوشتر هنوز هم در گوشه و کنارش نفس می‌کشند و دلخوشی کوچکی هستند برای کسانی که معتقدند روزی شکوه معماری قدیمی و سنتی ایرانی بالاخره با مدرنیته زمان حال گره خواهد خورد و حاصل این پیوند شوشتری زیبا و دیدنی می‌شود.

خانه‌های قدیمی و معماری بومی و اصیل شوشتر بخشی از حافظه تاریخی آن هستند. آن‌وقت‌ها که هنوز مردشهر در آهن و فولاد و بتن محصور نشده بودند با خاک و سنگ، آب و آفتاب در بستر آگاهی و تجربه‌های دیرین فضاهایی را سامان دادند که امروزه یادگارهای آن جزو میراث فرهنگی ما و آیندگان سرزمین هست؛ خانه‌هایی که براساس الگوی معماری ایرانی و اقلیم منطقه شوشتر ساخته شده و المان‌های معماری منطقه به وفور در این خانه‌ها می‌توان دید.

المان‌های مانند ستون‌های گرگری با نقش بیَک، ایوان‌های شدادی، شبستان، شوادون، هشتی، سی‌سرا، کوره و... .

خانه‌هایی که در گذشته مأمن مردان و زنان قدیمی و سنتی بودند و امروزه با توجه با مدرنیته شدن هنوز دلسوزانی هستند که در کنار هم با تلاش و سخت‌کوشی پا جای پای گذشتگان می‌گذارند و به احیای این خانه‌ها می‌پردازند.

خوشبختانه با یاری بخش خصوصی چند سالی است شاهد رونق بازسازی و کاربری دادن به خانه‌های تاریخی شوشتر که در حال فراموشی بودند هستیم؛ خانه‌هایی مانند خانه سرابی، خانه مستوفی، خانه شیخ سوینی، خانه طبیب و افضل، خانه مقدم، خانه جامعی، خانه انگورزاده، خانه نقلی اوسونا، خانه جزایری، خانه بابو، خانه حاجی، خانه رحیمی‌زاده، خانه زایر و خانه‌های دیگر که یا در حال مرمت و یا تعیین کاربری و یادآور شکوه فرهنگ و معماری کهن دیار شوشتر هستند.

فستیوال بزرگ آبی تابستانی شوشتر برگزار شد

فیستیوال بزرگ آبی تابستانی شوشتر با هدف القای فرهنگ و آداب و رسوم سنتی کهن شهر شوشتر در کنار اثر باستانی بند میزان شوشتر برگزارشد

نشاط اجتماعی یکی از مهمترین اولویت‌های زندگی است، نشاط اجتماعی امید به زندگی را افزایش می‌دهد و یکی از مولفه‌های اصلی رفاه و جزو مهمترین شاخصه‌های توسعه به شمار می‌رود و همچنین نقش بسیار مهمی در سلامت و پویایی اجتماعی و ایجاد آرامش به وجود خواهد آورد.

بر همین اساس فستیوال بزرگ آب تابستانی شوشتر با هدف نشاط اجتماعی با استقبال بی‌نظیر و پرشور شهروندان شوشتر و گردشگرانی از سراسر استان خوزستان مواجه و لحظات شاد و خاطر انگیزی را برای مردم ثبت و ضبط کرد.

در این فستیوال بزرگ برنامه‌های متنوع نظیر مسابقه شیرجه ...سرو غذاها و نوشیدنی های محلی ..موسیقی محلی ...ورزش های آبی ...آیین سنتی ختمی زنون (ختمی: برگ درخت سدر که در گذشته به عنوان مواد شوینده کاربرد داشته است) برگزار شد.

با برگزاری این نمونه فستیوال ها، میتوان فرهنگ و سنت‌های بومی را زنده نگه داشت و آن‌ها را به‌عنوان بخشی از میراث ارزشمند ایرانی به آیندگان منتقل کرد و به رونق اقتصاد محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی و جذب گردشگران بیشتر منجر شود.

این فستیوال با حمایت مالی بخش خصوصی و جمعی از دوستداران میراث فرهنگی و با مشارکت هنرمندان و فعالان فرهنگی اجرا شد.

قابل ذکر است تا کنون سه فستیوال بزرگ آبی تابستانی در شوشتر برگزار شده است .

پ.ن: وجود رودخانه کارون و شاخه های جدا شده ازآن شطیط و گرگر در شوشتر ظرفیتی خدادای است که میتوان در فصول گرم که استان خوزستان گردشگر پذیر نیست با توسعه زیر ساخت سواحل و آموزش های تفریحات آبی آنها استفاده کرد و به عنوان یک برند در ظرفیت گردشگری آبی کشور به آن اشاره کرد . به طوری که در تمام فصول سال از آن استفاده کرد.

گزارش ابوالفضل مهدی پور

با سپاس فراوان از حسین زرگران
عکس: سجاد موسی زاده..رضا حاجی زاده