راهنمای محلی خوزستان

برگزاری بزرگترین تعزیه میدانی کشور در شوش

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، علی بویری ‌۲۷ تیرماه ۱۴۰۳ با بیان این‌که در مناطق متعدد شهرستان شوش از دیرباز آیین مذهبی، هنری تعزیه در ابعاد مختلف در ایام سوگواری محرم برگزار می‌شود افزود: از قدیمی‌ترین تعزیه‌های میدانی این شهرستان، باید به تعزیه میدانی یا آن چه مردم آن را «شبیه» خطاب می‌کنند در روستای بیت چریم که شهرحر امروزی است اشاره کرد که حدود دو قرن پیشینه دارد و با مناسک خاصی اجرا می‌شود.

سرپرست پایگاه میراث‌جهانی شوش ادامه داد: در شهر کنونی شوش و باتوجه به شکل‌گیری شوش جدید در قرون معاصر، آیین‌های سوگواری متأثر از فرهنگ و باورهای مذهبی نیز شکل گرفت که از جمله مهمترین و باارزش‌ترین آیین‌های سنتی، تعزیه میدانی شوش است که بیش از یک قرن است به صورت خودجوش و با محوریت حسینیه اعظم شهرستان برگزار می‌شود.

او تصریح کرد: این آیین مذهبی که تلفیقی از حماسه و هنری برگرفته از فرهنگ ناب سوگواری شیعی و ایرانی که ریشه در باورها و اصالتی به دیرینگی فرهنگ این سرزمین دارد است، هر سال در بخشی از محوطه تاریخی این شهر برگزار می‌شود.

بویری‌ با اشاره به این‌که محدوده یادشده در بیش از یک قرن گذشته تاکنون افزون بر اجرای تعزیه، مکانی برای گردهمایی و همایش‌های مذهبی، ورزشی و اجرای رویدادهای فرهنگی و اجتماعی شهر جدید شوش بوده است افزود: این بخش از محدوده میراث‌جهانی با رعایت ضوابط به عنوان یک مکان‌رویداد این قابلیت را دارد تا کانونی برای ارتباط و حضور اقشار مختلف جامعه و شهروندان برای پیوند میراث‌جهانی و مردم حول محور یک میراث ناملموس تعریف شود.

او عنوان کرد: میدان تعزیه شوش به‌دلیل قدمت و تداوم این سنت در محدوده تاریخی، امروزه بخشی از هویت تاریخی معاصر شهر شوش است؛ هویتی که نشانگر هم‌گرایی مردم شهر برای برگزاری یک آیین مشترک است، آیینی که ریشه در سنت و هویت ملی و اسلامی آن‌ها داشته و دارد.

رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوش با بیان این‌که تداوم چنین رویدادها و میراث معنوی نقش مؤثری در تحکیم و وفاق اجتماعی خواهند داشت گفت: برگزاری این مراسم، هر سال و بویژه در چند دهه اخیر، با نظارت کارشناسان ذی‌صلاح میراث‌فرهنگی و از دهه نود با حضور و نظارت کارشناسان پایگاه میراث‌جهانی شوش و حضور مستمر یگان حفاظت میراث‌فرهنگی استان و نیروی انتظامی در همه مراحل از مقدمات برپایی تا اتمام مراسم تعزیه انجام می‌شود.

او خاطر نشان کرد: این آیین مذهبی ارزشمند، سال ۱۳۸۷ در فهرست میراث معنوی کشور توسط سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری وقت، به ثبت ملی رسیده است و با توجه به اهمیت میراث معنوی، پاسداشت و اعتلای آن همراه با حفاظت از محوطه میراث فرهنگی براساس ضوابط و قوانین برعهده مجموعه میراث‌فرهنگی و دیگر نهادهای ذیصلاح در سطح شهرستان است.

سرپرست پایگاه میراث‌جهانی شوش با بیان این‌که هر سال به منظور هماهنگی، جلسات مدیریت شهری و هیئت حسینیه اعظم شوش به عنوان متولی برگزاری تشکیل می‌شون. افزود: در سال‌های اخیر تلاش شده است با توجه به ضوابط و شرایط ویژه میراث‌جهانی، اداره میراث‌فرهنگی و پایگاه میراث‌جهانی ضمن نظارت در اجرای مراسم، تمهیدات لازم را در راستای برپایی هرچه بهتر این آیین و میراث ناملموس ملی انجام دهند.

تعزیه، یکی از مراسم‌های سنتی در شهرستان شوش استان خوزستان بشمار می‌آید که هر سال در روزهای تاسوعا و عاشورا به زبانهای عربی و فارسی برگزار می‌شود. تعزیه شوش در سال ۱۳۸۷ به عنوان میراث معنوی کشور به ثبت ملﯽ رسید.

گفته می شود تعزیه‌خوانی شوش از سال ۱۲۸۵ آغاز شد و هر سال جمعیت زیادی از شهرهای مختلف برای دیدن آن به این شهرستان روانه می شوند تا این شبیه خوانی را از نزدیک ببینند.

پ.ن:

همچنین از قدیمی‌ترین تعزیه‌های میدانی این شهرستان، باید به تعزیه میدانی یا آن چه مردم آن را «شبیه» خطاب می‌کنند در روستای بیت چریم که شهرحر امروزی است اشاره کرد که حدود دو قرن پیشینه دارد و با مناسک خاصی اجرا می‌شود.

شیخ غافل» از برجسته‌ترین شخصیت‌هایی بود که اقدام به معرفی و راه اندازی آن کرد. او در سفری به همراه یکی از روحانیون منطقه بیت چریم به عراق داشت (در ۱۲۲۴ هجری قمری مصادف با ۱۱۸۱ هجری خورشیدی) به این علت که زمان سفر شیخ غافل مصادف با ماه محرم الحرام بود، مراسم عزاداری شبیه یا تعزیه گردانی را در آن شهر دید و شیخ غافل تمایل خود را به برپایی این نوع تعزیه در منطقه به شیخ حسین ابراز کرد و از وی خواست نسبت به یادگیری و یادداشت شعرهای آن اقدام کند. گفته می‌شود شیخ حسین نیز تمامی دیالوگ‌ها را مکتوب و تصاویر و نحوه برگزاری شبیه خوانی را به خاطر سپرد. سال بعد شیخ غافل به همراهی شیخ حسین اقدام به برگزاری این مراسم در منطقه خود کردند. آوازه این عزاداری به سرعت منتشر شد و سال به سال برشهرت آن نیز افزوده می‌شد

عکس: حامد موسوی و جمعی از عکاسان

آیین چوب زنی محرمی دزفول با قدمتی ۵۰۰ ساله

آیین سنتی چوب‌بازی از آیین‌هایی است که از ۵۰۰ سال پیش قدمت دارد و از ۱۴۰ سال پیش در ایام عزاداری ماه محرم در برخی از محله‌های شهر دزفول در استان خوزستان در دهه نخست ماه محرم اجرا می‌شود.

مراسم سنتی چوب بازی نمادی از صحنه جنگ است که به‌صورت نمایشی همراه با طبل، دهل، صدای شیپور و سرنا در جلو تکایا و در محله‌های عزاداری انجام می‌شود. در این مراسم عده‌ای از مردان به دو گروه تقسیم می‌شوند و با چوب، سپر و شمشیر و زره با یکدیگر به مبارزه نمایشی می‌پردازند. آیین سنتی چوب بازی از آیین‌هایی است که از ۵۰۰ سال پیش قدمت دارد و از ۱۴۰ سال پیش در ایام عزاداری ماه محرم در محله کلانتریان و میاندره و برخی محله‌های قدیمی شهرستان دزفول در دهه نخست ماه محرم اجرا می‌شود.

این آیین سنتی در دهه نخست ماه محرم در برخی مناطق شهر دزفول برگزار می‌شود و تعدادی از عزاداران در حالی که دو تکه چوب در دست دارند با گوش دادن به اشعاری حماسی که روایتگر واقعه کربلا است، چوب‌زنی می‌کنند. در این آئین عزاداری لحظه به میدان آمدن حضرت علی اکبر(ع) در کربلا با خواندن اشعاری حماسی به نمایش گذاشته می شود. صدای به هم زدن تکه‌های چوب در این آئین نیز تداعی کننده صدای شمشیر و نیزه‌ها در جنگ حضرت علی‌اکبر(ع) با دشمن است.

آیین چوب زنی محرم دزفول نیز در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

محمدعلی محمودی نسب ۶۵ ساله و از بزرگان برگزارکننده این آیین در دزفول در گفت و گو با ایسنا، اظهارکرد: چوب زنی از زمان پدر پدر بزرگم (سه نسل پیش) بدون سپر و با پوست حیوانات انجام می‌شد اما بعد از آن تاکنون نیز با چوب، شمشیر و سپر رایج شده است. خود من هم از ۱۴ سالگی چوب بازی را در این آیین شروع کردم.

او ادامه داد: در این آیین از ساعت ۱۹ شب شروع به نواختن دهل و سرنا زدن و نیز علم رقصانی می‌کنند و بعد نیز در دست‌های چهار نفری با چوب و سپر شروع به چوب بازی می‌کنند.

پیشکسوت آیین چوب زنی دزفول با بیان این که این مراسم مورد احترام اقشار مختلف جامعه اعم از کودک و پیر و جوان است، عنوان کرد: این آیین از اولین روز محرم شروع و تا شب عاشورا ادامه داد و خوشبختانه استقبال جوانان نیز از این آیین بی نظیر است. البته در مجموع مردم و جوانان برای برگزاری این آیین خیلی اشتیاق دارند و نذر و نذورات زیادی هم انجام می‌دهند و حاجت هم می گیرند.

او بیان کرد: یکی از همین جوانان که برای مراسم چوب بازی سرنا می‌زند، به مدت پانزده سال انواع هزینه‌ها را برای درمان فرزندآوری انجام می‌داد ولی بی نتیجه بود اما همین جوان در زمان برگزاری این آیین نذر کرد که اگر خدا به او فرزندی عطا کند، در تمام محرم خود را وقف امام حسین می‌کند و او حالا سال هاست که برای این مراسم سُرنا می‌زند و پسرش نیز بزرگ شده است.

آنچه کاملا مشخص و مشهود است، عشق و ارادت مردم دزفول همانند مردم جای جای ایران به امام حسین (ع) است؛ اراداتی بسیار ارزشمند و توام با معرفت که منجر به این شده که آیین چوب زنی دزفول با قدمتی ۵۰۰ ساله همچنان در شهرهای مختلف دزفول هر ساله در دهه اول ماه محرم با همان شور و اشتیاق سابق برگزار شود و جایگاه خاصی در میان مردم این شهر داشته باشد.

منبع :ایسنا

یوم العباس میراث ماندگار مردم عرب خوزستان

یوم العباس ماندگار عاشورایی مردم خوزستان به خصوص مردم عرب خوزستان به شما می رود

مراسم «یوم العباس» هر ساله طبق سنت دیرینه مردم خوزستان همزمان با روز هفتم ماه محرم و با مشارکت گسترده عزاداران سید و سالارشهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و به یاد حماسه‌آفرینی علمدار کربلا، قمر بنی‌هاشم حضرت ابوالفضل العباس (ع) در خوزستان برگزار می‌شود.

تصاویر از مراسم یوم العباس در اهواز

علی معرف/ایرنا

نصب بیرق شب اول محرم و سال‌روز ثبت میراث‌جهانی شوشتر گواهینامه ثبت رویداد گرفتند

سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوشتر از ثبت دو رویداد این شهرستان در تقویم رویداد‌های گردشگری کشور خبر داد.

به‌گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، داود نجارآسیابانی گفت: اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوشتر از تابستان گذشته نسبت به ثبت هفت رویداد اقدام کرده است که در حال حاضر تعداد دو پرونده از آن‌ها توانست سیر کامل اداری را طی و در تقویم رویدادهای گردشگری کشور جمهوری اسلامی ایران در سطح «استانی» به ثبت برسند.

سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوشتر عنوان کرد: قطعاً خواست خداوند متعال است که از میان همه پرونده‌های تهیه‌شده، درست در ایام برگزاری جشن سالروز ثبت میراث‌جهانی سازه‌های آبی و پیرو آن نصب بیرق شب اول محرم، این رخدادها در تقویم رویدادهای گردشگری کشور ثبت و گواهینامه ثبت رویداد دریافت کنند.

او تصریح کرد: ثبت رویداد به اقدامات گردشگری‌ای تعلق می‌گیرد که در سال‌های متوالی و باحضور مردم و گردشگران آن حوزه انجام گرفته است.

نجار افزود: این دو رویداد را می‌توان در حوزه‌های گردشگری فرهنگی و گردشگری مذهبی طبقه‌بندی و از یکدیگر تفکیک کرد که البته حضور خودجوش جامعه مردمی و نقش‌آفرینی آنان به‌عنوان ذینعان اصلی، خود یکی از اصلی‌ترین نقاط مشترک رویدادها می‌تواند باشد.

او اظهار کرد: همه اتفاقاتی که در سالیان متوالی و باحضور گسترده مردم انجام می‌گرفته، به‌عنوان یک رویکرد گردشگرپذیر، قابلیت ثبت در تقویم رویدادهای گردشگری را دارند و همه افراد جامعه نیز می‌توانند از راه درگاه الکترونیک https://events.mcth.ir رخداد‌های واجد ارزش شهر خود را وارد کنند که البته فرآیندهای وارده باید از توسط ادارات میراث‌فرهنگی بررسی و تایید نهایی شوند.

سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوشتر افزود: قطعاً با تکرار و‌ حفظ متوالی بودن رویدادهای ثبت‌شده، می‌توان گام بعدی چنین ثبت‌هایی را در سطح کشوری نیز برداشت.

او در پایان گواهینامه‌های دریافت‌شده را سند زرین فعالیت‌های فرهنگی، تاریخی و‌ مذهبی شهروندان دیار تاریخی شوشتر دانست و گفت: این‌گونه گواهی‌ها نشان از فرهنگ غنی و همبستگی اقشار مختلف این شهرستان فارغ از هرگونه قومیت و زبان دارد که توانسته در طول سالیان متمادی یک اقدام را به‌گونه‌ای به صورت سنتی برای خود حفظ کنند که امروزه موضوعی برای جذب گردشگر باشد.