راهنمای محلی خوزستان

بازار سنّتی صفا» در خرمشهر

بازار صفا از بازارهای سنتی و کهن است که همچنان به‌عنوان یکی از دیدنی های خرمشهر از خریداران و گردشگران میزبانی می‌کند. این بازار از زمانیکه این شهر در اوج رونق و شکوفایی بوده تا به امروز تغییرات چندانی را به خود ندیده و به گفته‌ مردم محلی، سبک خود را از گذشته تا به امروز حفظ کرده است. در این بازار قدیمی می‌توان خوراکی‌ها، خواربار و مایحتاج زندگی را با قیمتی مناسب تهیه کرد.

فرید حمودی

مهمان‌های پل سفید

یکی از مناطق دیدنی کلان‌شهر اهواز که دارای قدمتی حدود یک قرن دارد، پل سفید یا معلق اهواز می‌باشد. این پل قدیمی که بر روی رودخانه کارون ساخته شده است، همه ساله با شروع فصل سرما و میزبان پرندگان مهاجر است.

حضور این پرندگان زیبا در کنار پل سفید اهواز و وجود رودخانه کارون و هوای دلپذیر موجب شده است مردم زیادی برای تماشای این پرندگان به پل معلق بیایند.

همه ساله با شروع فصل سرما بیش از یک میلیون پرنده از سراسر دنیا برای زمستان گذرانی به رودخانه‌ها، تالاب‌ها و آبگیرهای خوزستان مهاجرت می‌کنند.

پل معلق یا پل هلالی اهواز یکی دیگر از پلهای زیبای شهر اهواز می‌باشد که توسط یک خانواده مهندس آلمانی در سال 1315 برروی رودخانه زیبای کارون با دوقوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری ساخته شد.
این پل که به پل سفید نیز معروف است ،کمتر از پنجاه سال پس از احداث و افتتاح پل بروکلین ( اولین پل فلزی جهان ) ، در شهر اهواز بنا نهاده شد و امروز نماد و مظهر زیبایی شهر به شمارمی آید.
پل هلالی اولین پل ماشین رو و عابر پیاده بود که اهواز قدیم و جدید را به هم متصل می‌کرد.
در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۱۳ قراردادی در ۱۲ ماده بین میرزا علی خان منصور وزیر طرق و شوارع ایران و اسکار لیندال نماینده شرکت سوئدی « سونسکا انترپر ناداکتی » پولاکت ( سنتاب ) منعقد گردید و طبق این قرارداد پنج میلیون و هفتصد و هشت ریالی ، مسئولیت احداث پل کارون اهواز ، امتحان زمین و تهیه نقشه‌های اصلی به شرکت مذکور واگذار شد و بانک ملی موظف شد طی 12 فقره چک هزینه قرارداد را تامین نماید .
در اوایل مهر ماه سال 1313 موقعیت خط وسط پل بر روی رود کارون تعیین و تا تیر ماه 1314 هر هفت پایه آن شالوده ریزی شد.
قطعات فلزی پل که در کارخانه مولارک استاد سوئد ساخته شده بودند به هم متصل گردید و در روز 18 مرداد 1314 اولین قطعه پل فلزی اهواز بالا کشیده شد. آزمایش پل ،چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام در ساعت ده و سی دقیقه 30 شهریور سال 1315 با بیش از هفت ماه تاخیر به ناحیه راه آهن جنوب تحویل داده شد و در تاریخ 15 آبان ماه 1315 افتتاح رسمی گردید .

خانه‌ای با ۵۰۰۰ شی تاریخی در خوزستان

خلیل دحیمی، موزه‌دارِ محلی ساکن شهرستان حمیدیه از توابع استان خوزستان در مدت ۳۸ سال گذشته نزدیک به ۵۰۰۰ ابزار قدیمی و تاریخی از مناطق مختلف این استان جمع آوری کرده و اکنون حدود ۶ سال است که واحدی مسکونی را به مکانی برای دیدن این اشیا اختصاص داده و می‌گوید که این ابزار و وسایل بخش بزرگی از فرهنگ و سنت مردم استان خوزستان را در خود دارد، آثاری که برخی از آن‌ها به هزار سال قبل برمی‌گردد. آثار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

ار قدیمی و تاریخی جمع‌آوری شده در این خانه مربوط به زندگی روزمره، کار، کشاورزی، فرش‌های دست‌باف، لباس‌ها و زیورآلات خانم‌ها و نیز شمشیرهای برجامانده از گذشتگان استان خوزستان است.

بازار «ماهی فروشان خرمشهر»

بازار ماهی‌فروشان خرمشهر به دلیل عرضه ماهیان تازه از دریا زیبایی و استقبال خاصی به خود گرفته است.

بازار ماهی فروشان خرمشهر در نزدیکی رودخانه کارون مقابل درب خروجی ‏بازار صفا قرار دارد. در کنار این بازار لنج‌ها و قایق‌های صیادی پهلو گرفته که ‏حکایت از تازه بودن ماهی‌های آن دارد. انواع ماهی‌های این بازار کپور، ‏سنگسر، شوریده، شانگ، صبور هستند که مردمان جنوب این منطقه با ‏دست‌پخت خاص خود غذایی خوشمزه از این ماهی‌ها طبخ می‌کنند. ‏

ماهی یکی از غذاهای موردعلاقه مردم خرمشهر است که معمولاً مردم این شهر بعد از خرید ماهی به بازار صفا هم می‌روند و مایحتاج دیگر خود را تهیه می‌کنند.

فرید حمودی/فارس

اولین پمپ بنزین ایران در آبادان با قدمت یک قرن

در حدود یکصد سال پیش نخستین پمپ بنزین در ایران شروع به کار کرد و بنزینی با عنوان پارس عرضه می‌کرد. این پمپ بنرین در شهر آبادان و در سال ۱۳۰۶ توسط یک شرکت انگلیسی بنا شده است و ابتدا برای توزیع و فروش نفت سفید بوده است. بعد از آن و با ورود اتومبیل ها این جایگاه به پمپ بنزین هم تبدیل شد. سپس این محل به موزه نفت تبدیل شده است و در آن نمونه ای از انواع مخازن، نازل ها، تلمبه ها از دوران مختلف و تعدادی عکس قدیمی و مستندات در معرض نمایش است.

در حدود یکصد سال پیش نخستین پمپ بنزین در ایران شروع به کار کرد و بنزینی با عنوان پارس عرضه می‌کرد. این پمپ بنرین در شهر آبادان و در سال 1306 توسط یک شرکت انگلیسی بنا شده است و ابتدا برای توزیع و فروش نفت سفید بوده است. سپس با ورود اتومبیل ها این جایگاه به پمپ بنزین هم تبدیل شد. سپس این محل به موزه نفت تبدیل شده است و در آن نمونه ای از انواع مخازن، نازل ها، تلمبه ها از دوران مختلف و تعدادی عکس قدیمی و مستندات در معرض نمایش است.

مکان قرارگیری پمپ بنزين آبادان روی یک نقشه قدیمی

ساختمان پالایشگاه آبادان در زمستان سال 1909 میلادی شروع شد، لکن بر اثر اشکالات ناشی از بدی آب و هوا و تأخیر در رسیدن ماشین‌ها و لوازم از انگلستان و بالاخره اشکالات غیر مترقب فنی تکمیل آن تا سال 1912 مقدور نگردید و تا تابستان سال بعد نیز به طور عادی پا به مرحله عمل نگذارد. این نکته قابل توجه است که از زمانی که امتیازنامه دارسی به امضاء رسید تا موقعی که محصولات نفتی تصفیه شده ایران برای فروش در بازارهای دنیا مهیا گردید 12 سال تمام طول کشید.
اما بر اساس تاريخي كه بر تابلوي پمپ بنزين آبادان در تصاوير قديمي از اين جايگاه ديده مي شود، تاريخ ساخت آن 1927 ميلادي (1306 خورشيدي) است. هر چند به احتمال فراوان سابقه اوليه ساخت اين بنا به سال هاي قبل تر از آن نيز مي رسد. چرا كه با گذشت چند سال از تكميل پالايشگاه آبادان، در نزدیکی آن ساختمانی کوچک با عنوان SERVICE STATION BP ساخته شد كه توسعه آن به شكل گيري اين بنا منجر شد.

در اين جايگاه ابتدا سوختگیری با استفاده از حلب هایي كه در شرکت BP توليد شده بود، انجام می گرفت. ولی پس از چند سال با نصب یک پمپ در کنار این بنا عملا این محل به یک پمپ بنزین تبدیل شد. از آن پس تا دهه ‌ها این محل به وعده گاه راننده‌های شرکت نفت انگلیس و ایران بدل شد که برای سوختگیری یا تعمیر خودروهایشان به آن مراجعه می کردند.

در آذر ماه 1330 کتابی تحت عنوان راهنمای ایران توسط انتشارات دائره جغرافیایی ستاد ارتش به چاپ می‌رسد. این کتاب که در برگیرنده اطلاعات، نقشه‌ها و جداول جغرافیایی ایران از وزارتخانه‌ها، ادارات دولتی و بنگاه‌های مختلف می‌باشد، در صفحات 2 تا 4 بخش سوم راهنمای ایران، نقشه قدیمی آبادان را ارائه مي كند. در اين نقشه پمپ بنزين آبادان كاملا مشخص شده است. این نقشه سندی است که فعال بودن پمپ بنزین قدیمی آبادان را در سال 1330 نشان می‌دهد.

بخش های تشکیل دهنده موزه بنزین خانه آبادان

تجهیزات مورد استفاده سوخت رسانی و گرمایشی، انواع دستگاه های پمپ بنزین همراه با تاریخچه استفاده از این دستگاه ها در کشور، خودروهای قدیمی سوخت رسان، پمپ بنزین و خودروهای قدیمی در حال سوخت گیری؛ فضای شعبه های قدیمی نفت، مخازن قدیمی پرچی، مجموعه تانکرهای سوخت رسان و اسناد و مستندات تاریخی مربوط به توزیع فرآورده های نفتی از بخش های تشکیل دهنده موزه بنزین خانه آبادان است.

فرید حمودی/فارس