راهنمای محلی خوزستان

حمام جلودار شوشتر (خانه سبز هنرمندان شوشتر) از وعده های بی نتیجه مسولین تا خطر تخریب

.حمام جلودار شوشتر مکان تاریخی که به خانه هنرمندان شوشتر معروف است فعالیت های فرهنگی و هنری مختلف و گسترده ای در سطح شهرستان شوشتر، استان خوزستان و منطقه داشته است و حدود بیست سال پیش این ساختمان با همکاری فرماندار، شورای شهر در راستای فعالیت های فرهنگی و هنری به تعدادی از هنرمندان شهرستان تحویل داده شد.
مجید بهداری مدیر خانه سبز هنرمندان شوشتر هنرمندی دلسوز که با تمام سختی ها مشکلات هنوز چراغ این مکان فرهنگی را روشن نگه داشته در گفتگو با ابوالفضل مهدی پور با با بیان اینکه این مکان از سه سالن شماره یک( انتظار)، سالن شماره دو (حمام جلودار با قدمت تاریخی سیصد ساله) و سالن شماره سه (نمایش) تشکیل شده است گفت این مکان بصورت یک ساختمان متروکه رها شده بود که توسط هنرمندان ترمیم، تعمیر و بازسازی شد و با توجه به قدمت تاریخی مکان با پیگیری های زیاد و همراهی مهندس محمدی مدیر وقت میراث فرهنگی شهرستان و تنی چند از هنرمندان در سال ۱۳۸۴ ثبت ملی شدو تا به امروز برنامه های فرهنگی و هنری متنوع و گسترده ای همانند تمرین و اجرای تئاتر، برگزاری نمایشگاه کتاب، عکس، خط و نقاشی، برگزاری هفت دوره همایش مذهبی-حماسه و عاشورا، برگزاری جلسات مشورتی و تصمیم گیری برای ده دوره همایش،بزرگداشت فردوسی، برگزاری نشست های پژوهشی ماهانه شاهنامه، برگزاری جشن ثبت جهانی سازه های آبی تاریخی شوشتر و آموزش و تمرین ده ها نمایش با موضوعات متنوع در رده های سنی مختلف با حضور صدها علاقمند در آن اجرا شده است.
این مکان با ارزش که در گذشته کاربری حمام داشته است توسط اداره‌کل راه‌وشهرداری مورد تملک قرار گرفته و از همان زمان امیدها به مرمت و نگهداری آنه بیشتر شد. اما این اداره نیز همچون بسیاری ادارات دیگر که خانه‌های تاریخی تحت تملکشان است، کمترین توجه و رسیدگی را به این بناهای تاریخی داشته می باشد و هر روز شاهد تخریب بخشی از این اثر می باشیم
او در ادامه گفت:
سالهاست مدیران و مسولین شهری استانی و کشوری از این اثر بازدید کردند و قول مساعدت برای مرمت بازسازی این بنا دادند ولی متاسافانه تاکنون نتیجه بخش نبوده است
ابوالفضل مهدی پور با بیان گلایه نسبت به بی توجهی دستگاه های مسول استان به این مکان تاریخی تاکید کرد: قطعا تعطیلی این مکان باعث رکود در فعالیت های فرهنگی و هنری بخش عظیمی از هنرمندان و فعالان فرهنگی شهر خواهدشد و صدمات جبران ناپذیری را هم به این مکان تاریخی در پی خواهد داشت لذا از مسئولان مربوطه تقاضا داریم قبل از بروز پیامد های منفی و جبران ناپذیر بیشتر چاره اندیشی کنند و با حداقل حمایت خود، کورسوی امید در خانه هنرمندان ناامید روشن کنند.

'گزارش ابوالفضل مهدی پور

فعال گردشگری و میراث فرهنگی استان خوزستاچاپ روزنامه سر آغاز

مورخ 1403/2/5

برای دانلود روزنامه روی تصویر زیر کلیک کنید

رقص شمشیر خوزستان (لَعبه السیف

استان خ‍وزس‍ت‍‍ان‌ با ت‍ن‍و‌ع‌ ق‍وم‍‍ی‌ خود، م‍ح‍ل‌ ت‍لاق‍‍ی‌ و وحدت ف‍ر‌ه‍ن‍گ ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍فی ‌اس‍ت ‌که در ‌ع‍ی‍ن‌ ت‍‍أث‍ی‍رپ‍ذی‍ر‌ی‌ م‍ت‍ق‍‍اب‍ل از یکدیگر‌،‌ هر یک با پوشش، موسیقی، رقص، آداب و رسوم ویژه ‌ی منطقه ی خود، نمود خاصی دارد. رقص شمشیر یکی از مهم ترین گونه هاي رقص عرب‌ های خوزستانی به شمار می رود که همراه با حرکات شمشیر صورت می گیرد.

شمشیر عربی از جمله مشهورترین و زیباترین شمشیرهای جهان به شمار می آید که از دیرباز تاکنون نزد این مردم ارزش به سزایی داشته و آن را نه فقط آلت جنگی بلکه نمادی از برادری، جوانمردی، قدرت و صلح برمی شمارند و برای به دست گرفتن آن آداب و سنت های خاصی دارند.
رقص شمشیر خوزستان که برآمده از طبیعت و جغرافیای منطقه است، در طی صدها سال گذشته در بین قبایل عرب ایران به صورت دسته ‌جمعی و سوار بر اسب و معمولاً در محیط باز انجام می‌ شده است. به طور معمول در جشن ها به ویژه جشن عروسی، مناسبت‌ ها، اعیاد، خصوصاً ایام مربوط به عید فطر و قربان که در نزد اعراب خوزستان از اهمیت و ارزش بالایی برخوردار بوده، رقص و شمشیربازی و اسب‌ سواری بیشتر رایج بود و با گذشت زمان به روش ‌های دیگر اجرا ‌شد.
در اجرای رقص شمشیر، افراد به صورت گروهی با لباس محلی سفید بلند به نام دِشداشِه و نیز با چَفیه (نوعی سَربند و نام پارچه ای به رنگ سفید، سیاه، سبز) و عِقال (حلقه ای بافته‌ شده از نخ برای نگه ‌داشتن چفیه) بر سر، در کنار یکدیگر می ‌ایستند و معنای سَدی را تداعی می‌ کنند که برای دفاع از سرزمین ساخته می ‌شود.

پس از آن، همراه با موسیقی شروع به انجام حرکاتی به سمت چپ و راست می ‌کنند که برگرفته از موج دریا است. در این رقص ابتدا با ریتم ملایم و پس از آن با ریتم تند، افراد حرکتی رو به جلو انجام داده و به دو دسته تقسیم می ‌شوند. هر دو دسته رو به ‌روی یکدیگر ایستاده و شروع به گردن زدن و یا به عبارتی حرکت دادن گردن به سمت جلو می‌کنند که نشان از حرکت عقاب به هنگام انتظار برای هجوم به سمت شکار دارد. آنان عقاب را نماد آزادی می ‌دانند چراکه می تواند به هرکجا پرواز کند و هیچ ‌گاه از لاشه ی حیوانات دیگر تغذیه نمی کند.

رقص شمشیری که در میان اعراب خوزستان اجرا می ‌شود با رقصی که در کشورهای حاشیه ی خلیج‌ فارس صورت می ‌گیرد کاملاً متفاوت است و تنها وجه اشتراک آنان شمشیری است که در این آیین در دست می گیرند. اعراب امارات حرکت گردن را به سمت عقب و به نشانه ‌ی حرکت شتر به عنوان نمادی از استقامت انجام می دهند. بدین ترتیب هر دو گروه با این حرکت به سوی یکدیگر هجوم برده و مبارزه شروع می‌ شود.

پس از انجام مبارزه، افراد شمشیرها را روی کتف خود گذاشته و دو مرتبه به ‌صورت 360 درجه می‌ چرخند که به معنای نگریستن به دنیای وسیع پیرامون است. بعد از چرخش‌ ها، افراد هر دو گروه کنار یکدیگر ایستاده و شمشیرها را به معنا و نشانه ی آتش‌ بس و پایان درگیری‌ ها بالا گرفته و دست یکدیگر را به نشانه ی اتحاد و دوستی می‌ گیرند و دور هم می ‌چرخند و حرکات نمایشی انجام می ‌دهند و معنای آن این است که گروه هایی که با یکدیگر به جنگ پرداخته ‌اند، اکنون با پایان جنگ، بین آنان صلح و دوستی برقرار می‌ شود.

در انتها افراد در یک خط ایستاده و پشت سر مسن ترین فرد گروه، داخل میدان چرخیده و به جایگاه اول که به معنای بازگشت به زندگی آرام و اتمام جنگ و نزاع است باز می گردند. در رقص شمشیر اشعاری متناسب به نوع مراسم، خوانده می شود و در موسیقی، آوا و نوع حرکات به کار رفته در موقعیت ‌های مختلف نشانه ای از شادی، حماسه و گاه عزا دیده می شود.

عکس : مهر

گزارش » ویزیت ایران

گردهمایی بزرگ اقوام ایرانی در ایذه

بمناسبت عید سعید فطر، به‌همت شهرداری و شورای شهر ایذه، مؤسسه فرهنگی‌هنری هی‌جار بختیاری و پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر جشن بزرگ چندین هزارنفری با حضور مردم و میهمانانی از جای‌جای ایران در محوطه تاریخی اشکفت‌سلمان ایذه برگزار شد.

مدیر پایگاه ملی میراث‌فرهنگی آیاپیر با اشاره به برگزاری جشن اقوام ایرانی در ایذه از استقبال چندهزار نفری مردم از این رویداد فرهنگی در محوطه تاریخی اشکفت‌سلمان خبر داد.

به‌گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، مهدی فرجی ضمن تبریک به مناسبت عید سعید فطر و تقدیر از همه عوامل اجرایی، انجمن‌ها، نهادها، ادارات دولتی و مردمی که از جای‌جای ایران در اولین گردهمایی اقوام بزرگ ایرانی در شهر ایذه، پایتخت فرهنگی ایل بختیاری، شرکت کرده بودند، گفت: این همایش و استقبال چند هزارنفری مردم و مهمانان عزیز نشان داد که شهر ایذه این ظرفیت را دارد که میزبان رویدادهای بزرگ ملی و منطقه‌ای باشد.

مدیر پایگاه ملی میراث‌فرهنگی آیاپیر افزود: شهر ایذه به عنوان پایتخت فرهنگی ایل بختیاری همواره یکی از اصلی‌ترین مراکز فرهنگی در ایران بوده و هست، از همین‌روی در زمان برگزاری هر رویداد فرهنگی، جمعیت عظیمی مهمان مردم این شهر باستانی می‌شوند؛ پس واجب است که مدیران کلان فرهنگی هرچه زودتر فکری به حال ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی و تأسیس یک سالن آمفی‌تئاتر تخصصی و کنسرت در این شهر بکنند.

او در ادامه عنوان کرد: در این برنامه که به همت شهرداری و شورای شهر ایذه، مؤسسه فرهنگی‌هنری "هی‌جار بختیاری"، پایگاه میراث‌فرهنگی آیاپیر، انجمن دوستدارن طبیعت و محیط‌زیست خوزستان و به مناسبت عید سعید فطر برگزار شد، گروه‌های آئینی عرب، لرهای لرستان، اقوام کردستان، لرهای بختیاری و هنرمندان بزرگی از جای‌جای ایران اجرای برنامه کردند که با استقبال چندهزارنفری مردم روبرو شد.

فرجی تأکید کرد: به جرأت می‌توان گفت این جشنواره در چهل سال گذشته تاکنون بی‌نظیر بوده است و زمینه‌ساز برگزاری جشنواره‌های بعدی خواهد بود.

مدیر پایگاه ملی میراث‌فرهنگی آیاپیر خاطرنشان کرد: اجرای شاهنامه‌خوانی توسط نوجوانان بختیاری، برگزاری بازارچه و فروش صنایع‌دستی و خوراکی‌های محلی، اجرای موسیقی بختیاری با صدای هنرمند جوان شهروز بختیاری، سخنرانی دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط‌زیست خوزستان با موضوع نگرانی عمومی نسبت به طبیعت و محیط‌زیست ایذه و دزپارت، تقدیر از شهروندان نمونه در حوزه مدنی توسط شهرداری و شورای شهر ایذه، ایجاد سیاه‌چادر بختیاری و بازدید عمومی از آثار فرهنگی اشکفت‌سلمان از دیگر بخش‌های این همایش بزرگ در ایذه بود.

زندگی در تالاب هورالعظیم خوزستان

تالاب هورالعظیم آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین است که در جنوب غربی کشور در مرز ایران و عراق قرار دارد. یک سوم این تالاب با مساحت بیش از ۱۲۰ هزار هکتار در ایران و دوسوم آن در عراق است . چهار میدان نفتی آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یاران شمالی و یاران جنوبی در این تالاب فعالیت دارند .
هورالعظیم یکی از مهمترین توقفگاه‌های پرندگان مهاجر از گونه های کمیاب و حائز اهمیتی همچون عقاب دریایی دم سفید،اردک مرمری، غول حواصیل، مارگردن، اکراس آفریقایی، اردک تاجدار، اردک مرمری، لک لک سیاه، اردک بلوطی، فلامینگو، پلیکان سفید و پلیکان خاکستری بوده است.
هورالعظیم یکی از قطب‌های پرورش گاومیش در خوزستان است. کاهش گرد و غبار، تعدیل دمای منطقه و جلوگیری از سیلاب از مهمترین ویژگی‌های این تالاب بوده و معیشت هزاران نفر از ساکنان بومی به آن وابسته است .

مسولین امر خانه های تاریخی شوشتر را دریابند

خانه‌های تاریخی به عنوان ظرفیت بسیار مهم در بافت تاریخی و سنتی شوشتر قرار گرفته‌اند.

از جاذبه های گردشگری کهن شهر باستانی شوشتر میتوان به خانه های تاریخی شوشتر نام برد

این خانه‌ها بیشتر به زمان «صفویه» و «قاجار» بر می‌گردند. خانه‌های تاریخی شوشتر مانند موزه ای در برگیرنده معماری، فرهنگ، هنر و زندگی به سبک ایرانی است که پس از احیا و نوسازی می‌تواند فضای آرام بخشی را برای گردشگران و ارتباط با گذشتگان فراهم کند.

یکی از این خانه ها خانه تاریخی به نام خانه گازر که سال ساخت آن به دوران حکومت قاجاریان بازمی‌گردد. کارشناسان این بنای کهن را دومین خانه‌ از لحاظ اهمیت و ارزش در بین عمارات تاریخی شوشتر معرفی کرده‌اند که در گذشته به عنوان منزلی مسکونی مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه این بنا به سه بخش تقسیم شده است و می‌توان در آن معماری بومی و منطقه‌ای را به خوبی مشاهده کرد. و بخشی از تاریخ فرهنگ و هنر مردمان این دیار را مانند موزه ای معماری به نمایش گذاشته است

جالب است بدانید که این خانه‌ تاریخی بدون اندرونی ساخته شده است و سازندگان آن را به صورت بیرونی احداث کرده‌اند. حیاط مرکزی، شودان، ایوان، اتاق و شبستان از بخش‌های تشکیل‌دهنده‌ این عمارت کهن است. آجرکاری، گچبری‌های مشبک و حجاری از جمله تزئیناتی است که در قسمت‌های مختلف خانه مانند نورگیرهای پیشانی، طاق‌نماها، سطوح دیوار ایوان و سردر ورودی اتاق‌ها انجام شده است. از نکات جالب و قابل توجه در مورد این بنای کهن، می‌توان به تزئینات آجری انجام شده در آن اشاره کرد که بسیار زیبا و متنوع صورت گرفته و نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
متاسفانه این خانه مانند دیگر خانه های تاریخی مانند خانه تاریخی امین زاده،خانه تاریخی نجاتیان به دلیل نشت آب به زیرزمین و باران های اخیر در حال تخریب کامل می باشد.
و با توجه به همجواری با خانه تاریخی قصاب از خانه های باارزش دوره قاجاریه در صورت عدم مرمت و رسیدگی کامل به این بنا ممکن است خسارت های هم جانی و هم مالی به دو خانه با ارزش به بار آورد

هر چند سرپرست میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوشتر با بیان این‌که بخش‌های متعددی از خانه‌ تاریخی گازُر به مرمت و استحکام‌بخشی نیاز دارد گفت: اگر مشکل مالکیت این بنا که در اختیار راه و شهرسازی است برطرف شود، آمادگی مرمت آن را داریم.

مشکل اداره در عدم مرمت خانه گازر، مالکیت دولتی این بنا است و لازم است تا از طرف مالک نسبت به مرمت‌های لازم اقدام شود.

سرپرست میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شوشتر با اشاره به ماده ۹۸ برنامه پنج ساله توسعه ششم کشور خاطرنشان کرد: مالکان دولتی بناهای ارزشمند و تاریخی موظف‌اند بناهای تاریخی که در تملک دارند را با هماهنگی و نظارت اداره میراث‌فرهنگی از محل اعتبارات خود تأمین اعتبار و در زمینه حفظ و نگهداری و مرمت بنا اقدام کنند.

او گفت: بخش‌های متعددی از خانه‌ تاریخی گازر شوشتر به مرمت و استحکام‌بخشی نیاز دارد و اگر مشکل مالکیت این بنا که در اختیار راه و شهرسازی است برطرف شود، آمادگی مرمت آن را داریم.

نجارآسیابانی با اشاره به این‌که این خانه تاریخی هم‌اکنون فاقد کاربری و بهره‌برداری است، تأکید کرد: اداره میراث‌فرهنگی شوشتر در صورت واگذاری این بنا، آمادگی دارد تا از محل‌های در اختیار، اعتبار لازم را با هدف انجام فعالیت‌های مرمت اضطراری، استحکام‌بخشی و احیای این خانه‌ تاریخی را به انجام برساند.

خانه تاریخی گازر هفتم خرداد ۱۳۸۷ با شماره ۲۳۰۰۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

گزارش ابوالفضل مهدی پور

انتشار روزنامه سرآغاز

تاریخ چاپ:۲۵ فروردین ۱۴۰۳

شماره ۱۸۵۶

با سپاس از مجتبی گهستونی

مطلب مربوط به خانه تاریخی امین زاده :

آب خانه تاریخی امین‌زاده شوشتر را با خود می‌برد؟