راهنمای محلی خوزستان

احیای جشن «دو عیدون» شوشتر

هم‌زمانی ماه رمضان و نوروز در سال ۱۴۰۴، را باید فرصتی برای پیوند معنویت و سنت‌های فرهنگی دانست

شوشتر یکی از شهرهای تاریخی ایران است که قدمت و اهمیت آن در میان شهرهای باستانی کشور از گذشته های دور بود زبانزد بوده است

این شهر که به دارالمؤمنین معروف بوده، از گذشته تاکنون میزبان آئین‌های مذهبی و سنتی بسیاری بوده است.

جشن دو عیدون که اشاره به تقارن عید فطر و عید نوروز دارد از آیین های سنتی و قدیمی شوشتر می باسد که در دوران گذشته اجرا می شد.

در آئین کهن شرکت‌کنندگان با لباس‌های سنتی شوشتری در بخشی از بافت تاریخی شهر و سرای جهانی افضل حاضر و همراه با ساز و آوازهای محلی به شادمانی پرداختند

پخت نشا،فرنی و دیگر خوارکی های سنتی مخصوص که در ایام عید فطر و همچنین نوروز اهالی شوشتر برای پذیرایی به کار می بردند و چاووشی خوانی ،احیای رسم و رسوم قدیم ازدواج در شوشتر که در گذشته رسم بوده در این آئین انجام شد

این آیین به همت گروه فرهنگی و هنری اوسونا ،جمعی از دوستداران میراث فرهنگی و با مشارکت هنرمندان و فعالان فرهنگی اجرا شد.

لازم به ذکر است که پیش از آیین های مانند غم به در پلوپزون و بادباک و بادگیر بازی سنتی نیز در کهن شهر باستانی شوشتر اجرا شده بود

با معرفی آئین‌های رمضان و نوروز، میتواک فرهنگ و سنت‌های بومی را زنده نگه داشت و آن‌ها را به‌عنوان بخشی از میراث ارزشمند ایرانی به آیندگان منتقل کرد و از سوی دیگر نیز گردشگری فرهنگی و اقتصاد جوامع محلی به شدت به برگزاری آیین‌های سنتی مانند نوروز وابسته است. احیای این آیین‌ها می‌تواند به رونق اقتصاد محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی و جذب گردشگران بیشتر منجر شود.

عکس:محمد ائمه

قایق سواری در کارون

جنوب کشور ما با همه زیبایی ها و جاذبه هایی که دارد، از جمله مناطقی است که هر ساله مورد توجه گردشگران قرار می گیرد، به گونه ای که معمولا در شهرهای استان خوزستان مانند اهواز، شوشتر و خرمشهر در تعطیلات نوروز و حتی غیر از آن، شاهد حضور گسترده مسافران در ساحل رودخانه کارون برای لنج و قایق سواری خواهید بود. چرا که یکی از زیباترین و لذت بخش ترین تفریحات برای گردشگران همین قایق سواری و لنج سواری بشمار می رود.

یکی از تفریحاتی که می توان در استان خوزستان انجام داد قایق سواری در رود کارون است. هر سال گردشگرانی که به اهواز سفر می کنند قایق سواری بر روی کارون را از تفریحات به یاد ماندنی می دانند. رود کارون پرآب ‌ترین و بزرگ‌ ترین رودخانه ایران است. این رود که در سنگ نوشته‌ های باستانی کرن، کرنک و کوهرنگ نیز نامیده شده است، مهد اولین تمدن ‌های بشری در ایران بوده است.

عکس: محمد آهنگر

آئین سنتی معایده

آیین سنتی معایده (تبریک عید، عید دیدنی)، صبح عید سعید فطر در مناطق مختلف عرب نشین خوزستان برگزار شد.

به گزارش ایرنا آئین سنتی معایده توسط مردم عرب خوزستان پس از اقامه نماز عید سعید فطر در مناطق مختلف این استان از جمله منطقه زویه اهواز برگزار شد.

روز عید و پس از اقامه نماز در مساجد، دید و بازدیدها توسط بزرگان، جوانان، نوجوانان، خردسالان و بزرگان در این مناطق آغاز می‌شود.

این آئین در بین عرب‌های خوزستان و در شهرستان‌های اهواز، سوسنگرد، بستان، هویزه، آبادان، شادگان، خرمشهر، ماهشهر، بندر امام خمینی (ره)، باوی، شوشتر، شوش، امیدیه، هندیجان از قدمت دیرینه برخوردار است و روز عید سعید فطر با این دید وبازدیدها از حال و هوای خاصی برخوردار است.

نکته مهمی که در دید و بازدید عید فطر میان عرب‌های خوزستان بیشتر مشهود است، لزوم آغاز عید دیدنی از خانه بزرگان و سادات است.

این دیدو بازدیدها از یک نفر از بزرگان محله آغاز می‌شود و با ملحق شدن دیگران، جمعیتی در آن محله به راه می‌افتد و یااا… گویان وارد منازل می‌شوند.
در این روز در تمامی منازل باز بوده و پذیرای میهمان هستند و در هیچ منزلی بسته نیست.

میهمانان با گفتن «عیدکم مبارک یا اهل البیت»، «عیدکم مبارک ایامکم سعیده» و «عساکم من عواده» وارد منازل می‌شوند

از سنت‌های دیگری که در روز عید فطر در این مناطق مشهود است، معطر کردن منازل با عود و بخور است

بساط قهوه معروف عربی پایه ثابت این مناسبت‌ها در خوزستان است که در روز عید فطر حال و هوای خاصی دارد

سنت دیگری که در روز عید فطر بین عرب‌های خوزستان مورد توجه است، یاد کردن عزیزان از دست رفته است. آشنایان و فامیل پس از حضور در مزار عزیزان خود به سراغ خانواده متوفی می‌روند و می‌خواهند که خانواده عزادار لباس سیاهشان را در آورد

از سادات و بزرگان درخواست می‌شود که در این آئین حضور یابند. این خواسته نیز به احترام آنانی که آمده‌اند، مورد قبول واقع می‌شود.

جمع‌آوری زکات فطریه نیز از شب عید فطر آغاز می‌شود، و دست به دست از کوچک‌ترین فرد خانواده می‌چرخد تا به دست پدر خانواده برسد؛ پدر خانواده آن را، روز عید به مستحق و نیازمند می‌دهد.

شادمانی روز عید نیز روال خاص خود را دارد؛ حضور در منزل بزرگان به‌صورت «یزله» که همان پایکوبی است، صورت می‌گیرد، محلات با حضور جوانان و انجام این اقدام رنگ و بویی خاص می‌گیرد.
در بیشتر شهرستان‌های خوزستان رسم بر این است که بیش از یک یا دو روز را به دید و بازدید عید اختصاص می‌دهند.

مردم عرب خوزستان ساکن شهر و روستاها در این مدت کدورت‌ها و اختلافات را کنار می‌گذارند؛ بزرگان قوم از این مناسبت نهایت استفاده را کرده و اختلافات دو جانبه را برطرف می‌کنند.

روز عید میان عرب‌های خوزستان از تقدس خاصی برخوردار است؛ در این روز آغوش همه برای یکدیگر باز است و صلح، صفا و دوستی مشخصه اصلی عید فطر میان عرب‌های خوزستان است

معایده» به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی خوزستان، همواره مورد توجه ویژه مردم این خطه بوده و هر سال با برنامه‌ریزی دقیق اجرا می‌شود تا پیوند میان سنت‌های اصیل و انسجام جامعه را زنده نگه دارد.

عکس:سید خلیل موسوی/سید حامد موسوی

محوطه باستانی شوش

شهر شوش با وجود آثار باستانی متعدد علاوه بر زیبایی‌های چشم نوازش از ارزش بسیار بالایی برخوردار است. در این میان قلعه شوش اکروپل با قدمتی بیش از ۱۲۰ ساله یکی از بناهای بسیار جذاب این شهر بشمار می‌رود. نکته قابل توجه در رابطه با این بنا، استفاده از برخی مصالح تاریخی همچون آجرهای کاخ داریوش هخامنشی و آجرهایی با خط میخی حک شده بر رویشان از زیگورات چغازنبیل، برای ساخت این بنا است، به همین علت بسیاری از افراد در باره تاریخ دقیق ساخت بنا دچار اشتباهاتی شده و آن را بسیار قدیمی و باستانی می پندارند. هدف از ساخت قلعه آکروپل فراهم آوردن مکانی برای سکونت باستان شناسان فرانسوی و ایجاد محوطه ای برای حفظ آثار کشف شده بود تا بتوانند به راحتی در باره آثار تاریخی پژوهش انجام دهند. چندی بعد این تفکر به دست باستان شناس فرانسوی، ژاک دمورگان، در سال ۱۸۹۸ میلادی عملی شد. قلعه آکروپل با شماره ثبت ۳۹۸۳ در ۱۰ مهر ماه سال ۱۳۸۰ به ثبت میراث ملی ایران در آمد و سالانه پذیرای گردشگران بسیاری از سراسر دنیا است.

مجموعه جهانی آسیابها و آبشارهای شوشتر میزبان گردشگران نوروزی ۱۴۰۴

«سازه‌های آبی تاریخی شوشتر» از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری و مهندسی ایران کهن، در تعطیلات نوروز ۱۴۰۳ پذیرای گردشگران و مسافران بسیاری بود. این مجموعه منحصر به فرد، تحت نام «سیستم آبی تاریخی شوشتر» نیز شناخته می‌شود و شامل ۱۳ بنای تاریخی مرتبط به هم است.

این آثار شامل پل‌ها، بندها، آسیاب‌ها، آبشارها، کانال‌های دست‌ساز و تونل‌های عظیم هدایت آب بوده و به عنوان یکی از موارد ثبت‌ شده در فهرست میراث جهانی یونسکو جایگاه ویژه‌ای دارد