راهنمای محلی خوزستان

آشنایی با ساز رباب خوزستانی (ربابه)

رباب خوزستانی، سازی یک سیمه و از نوع زهی آرشه‌ای است که معمولا روی کاسه آن، پوست بره می‌کشند.

همشهری آنلاین – محمد بلبلی: رباب صدایی محزون دارد و تنها به صورت تکنوازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. معمولاً نوازنده رباب، خود نقش خوانندگی را بر عهده دارد. رباب، که کولی‌های عرب‌زبان خوزستان آن را «ربابه» می‌نامند از خانواده سازهای زهی-آرشه‌ای است.

رباب از جمله سازهای رایج در میان عرب‌های خوزستان است و نوعی از آن‌ که کاسه طنینی فلزی دارد، گلن یا گالن نامیده می‌شود.

گر چه این ساز با رباب بلوچستان هم نام است ولی هیچ شباهتی به آن ندارد.

رباب به جز خوزستان، در اکثر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و شمال آفریقا نیز دیده می‌شود. رباب توسط عرب‌های ایرانی در خوزستان متداول شده‌است.

این ساز در کشورهای دیگری چون مراکش، یوگسلاوی، هندوستان، آمریکا و جنوب، جنوب شرقی و شمال آفریقا نیز با نام‌های دیدگر ساخته و نواخته‌می‌شود.

به طور کلی سازهای زهی یک وتری با کاسه‌های گرد یا چهار گوش از جمله سازهای بدوی مورد استفاده انسان در سراسر جهان هستند و نمی‌توان آنها را متعلق به یک فرهنگ خاص دانست.

در خوزستان دو نوع رباب با کاسه طنینی چوبی و کاسه طنینی فلزی مرسوم است. رباب با کاسه طنینی چوبی، کاسه‌ای چهارگوش دارد که دهانه آن با پوست پوشانده می‌شود. خرک نیز در نقطه معینی روی پوست قرار می‌گیرد. رباب یک وتر مویی(چند رشته از موی دم اسب) دارد و تنها سازی‌ست که وتر آن از مو ساخته می‌شود.

کولی‌های عرب‌زبان خوزستان گاه به جای کاسه چوبی، از گالن یا ظرف‌های مکعب مستطیل فلزی مانند چهار لیتری روغن استفاده می‌کنند. قسمت‌های جانبی گالن را می‌شکافند تا صدای بیشتری توسط ساز تولید شود.

در این نوع رباب، دسته‌ای چوبی از بالا یا میله فلزی را از پایین در گالن یا قوطی فلزی فرو می‌کنند. خرک چوبی نیز در نقطه معینی روی سطح جانبی و بالایی گالن قرار می‌گیرد.

رباب کوک ثابت ندارد و میزان کشش تنها وتر از مو ساخته شده آن ارتباط مستقیمی با وسعت صوتی صدای خواننده دارد. نوازنده با توجه به وسعت صوتی صدای خواننده، میزان کشش تنها وتر ساز را تغییر می‌دهد و آن را با صدای خواننده هماهنگ می‌کند.

رباب تنها ساز زهی بومی است که در خوزستان برای اجرای موسیقی سنتی عربی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمام فرم‌های‌سازی و آوازی با رباب قابل اجرا هستند و مهم‌ترین ساز در همراهی آواز است

کویر ابوغویر" منطقه‌ای برای کویرگردی

منطقه بیابانی ابو غویر که به کویر ابو غویر شهرت دارد در جنوبی ترین قسمت استان ایلام و در نزدیکی مرز استانی خوزستان و کشور عراق قرار دارد .

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(‌ایسنا)، منطقه ایلام، منطقه بیابانی ابوغویر که به کویر ابوغویر شهرت دارد، در جنوبی‌ترین قسمت استان ایلام و در نزدیکی مرز استانی خوزستان و کشور عراق قرار دارد. این منطقه در موقعیت جغرافیایی N3214 - ‌E4735 در غرب روستایی به همین نام واقع شده است. منطقه پوشیده از رمل‌های ماسه‌ای با پوشش گیاهی ضعیف است که قسمتی از آن نیز در کشور عراق واقع شده است.

دسترسی به کویر ابوغویر از طریق جاده ارتباطی دهلران به اندیمشک، بخش "موسیان"، دهستان "دشت‌عباس"، جاده خاکی روستای ابوغویر امکان‌پذیر است. پس از گذشتن از زمین‌های کشاورزی بخش دشت‌عباس شهرستان دهلران کویری بکر در کنار روستای ابوغویر وجود دارد که به کویر ابوغویر معروف است.

روستای ابوغویر در فاصله 10 کیلومتری روستای "چم‌هندی" واقع است. پوشش جانوری منطقه متشکل از مارهای مناطق بیابانی، انواع عقرب، انواع جکو و آگاما، سارگپه بیابانی، عقاب‌دشتی، جرد، پاکسواکی و... است.

متاسفانه به دلیل عدم تثبیت شن‌های روان در این منطقه، روستاهای حاشیه این منطقه بیابانی در معرض تهدید قرار گرفته‌اند.

توصیه می‌شود به دلیل نزدیکی این منطقه به نقطه صفر مرزی، برای بازدید از این منطقه از راهنمای محلی استفاده شود.

پوشش جانوری منطقه متشکل از مارهای مناطق بیابانی، انواع عقرب، جکو و آگاما، سارگپه بیابانی، عقاب دشتی، جرد؛ پاکسواکی و… است.

ناصر گل نظری/تسنیم

روستای صراخیه

تالاب شادگان یکی از بزرگترین تالاب‌های ایران است که در نزدیکی شهر شادگان در استان خوزستان قرار دارد. این تالاب زیستگاه گونه‌های بسیاری از پرندگان، گیاهان و آبزیان است.

در نزدیکی این تالاب تعدادی روستا از جمله روستای صراخیه قرار دارد که این روستا به عنوان یکی از روستاهای دارای جاذبه گردشگری خوزستان معرفی شده‌است.

روستای صراخیه که به ونیز ایران شهرت دارد، در منطقه‌ای بکر و در میان تالاب شادگان قرار گرفته است. این تالاب، از معدود تالاب‌هایی است که نامش به عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های طبیعی منطقه و جهان، در فهرست سازمان بین‌المللی یونسکو قرار گرفته است.

حتما تاکنون نام شهر افسانه‌ای ونیز در پاریس به گوشتان خورده باشد و خیابان‌ها و کوچه‌های مملو از آب را دیده باشید که مردم برای رفت و آمد در آن در قایق استفاده می‌کنند، ولی به احتمال زیاد نام شهری در کشورمان که به ونیز ایران شهرت دارد را نشنیده باشید.

روستای صراخیه که به ونیز ایران نیز شهرت دارد، در منطقه‌ای بکر و در میان تالاب شادگان قرار گرفته است. این تالاب، از معدود تالاب‌هایی است که نامش به عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های طبیعی منطقه و جهان، در فهرست سازمان بین‌المللی یونسکو قرار گرفته است.

خانه آن‌ها از وسط آب می‌گذرد، نه فقط خانه که زندگی در این روستا هر روز در کوچه‌های آبی شروع می‌شود و در خانه‌های آبی تمام. برای گذر از کوچه‌ها باید پارو زد تا از راهی به راه دیگر و از خانه‌ای به خانه دیگر رسید.

صراخیه، روستایی است کوچک در جنوب ایران در میانه تالابی بزرگ با خانه‌های ساده‌ای که در میان نیزار‌های سبز محصور شده‌اند. هیچ شباهتی به شهر تاریخی و افسانه‌ای ونیز ندارد، اما همین که کوچه‌ها آبی است و خانه‌هایش تا کمر در آب فرورفته شاید همین‌ها کافی بوده تا خیلی‌ها بگویند صراخیه، این روستای ایستاده بر تالاب شادگان، ونیز ایران است.

این روستا در نزدیکی تالاب شادگان در بخش خنافره، دهستان ناصری، شهرستان شادگان واقع شده است. سراخیه به‌عنوان یکی از روستا‌های قطب گردشگری خوزستان شهرت دارد. روستای سراخیه با بافت سنتی خود به ونیز ایران مشهور است، چون روی آب واقع شده و تنها وسیله رفت و آمد در این روستا قایق یا بلم است. اهالی روستا به زبان عربی صحبت می‌کنند.

همانطور که از شهرت روستای صراخیه بر می‌آید، برای رفت و آمد در روستا باید سوار بر قایق‌های چوبی شوید. این قایق‌ها، همان بَلَم هستند که شما را از میان نیزار‌ها می‌گذرانند تا بتوانید به روستای صراخیه رسیده و در آن گشت و گذار کنید. از مهم‌ترین جذابیت‌های سفر به این روستا، همین بَلَم سواری‌ها و گشت زدن در میان روستا است. شما می‌توانید با یکی از محلی‌ها، کل روستا را با قایق بگردید و البته اگر شرایط مناسب باشد و راهنمای شما هم تایید کند، در بخش‌هایی از تالاب هم شنا کنید.

یکی دیگر از جذابیت‌های روستای صراخیه، باب بودن بازی‌های محلی خاصی در آن است. کودکان این روستا به جای مشغول بودن به بازی‌های کامپیوتری مدرن، طناب‌کشی بازی می‌کنند و یا مسابقه‌ی قایق‌رانی می‌گذارند که شما هم می‌توانید اگر دلتان خواست، آن‌ها را همراهی کنید.

از دیگر جاذبه‌های ونیز ایران تماشای گله‌های گاومیش است که در این منطقه به وفور دیده می‌شوند. پرندگانی هم که به سمت تالاب کوچ کرده‌اند نیز امکان پرنده نگری را برای شما فراهم می‌کنند و می‌توانید حسابی از دیدن گونه‌های مختلف پرنده‌ها لذت ببرید. این گونه‌ها به خصوص در فصل زمستان که آب و هوای روستا معتدل است، به وفور در اطراف تالاب دیده می شوند.

سالانه مسافران و توریست‌های بسیاری برای قایق سواری در تالاب به این روستا می‌آیند

عکس:سید خلیل موسوی/مهر

۲۱ فوریه روز جهانی راهنمایان گردشگری

در روز جهانی راهنمایان گردشگری، بیایید به افرادی که دروازه‌های دنیای جدیدی را به روی ما می‌گشایند، ادای احترام کنیم. راهنمایان گردشگری نه تنها مسیرها را نشان می‌دهند، بلکه داستان‌ها و فرهنگ‌هایی را که هر مکان را منحصر به فرد می‌سازد، به اشتراک می‌گذارند. آن‌ها پلی هستند بین گذشته و حال، و باعث می‌شوند تجربه سفر ما عمیق‌تر و غنی‌تر شود. امروز، به راهنمایان گردشگری ادای احترام می کنیم که با صبر و دانش خود، جهان را به مکانی بهتر تبدیل می‌کنند.

روز جهانی راهنمایان گردشگری را به همه راهنمایان گردشگری تبریک عرض میکنیم

پرندگان زیبا در کنار پل سفید اهواز

یکی از مناطق دیدنی کلان‌شهر اهواز که دارای قدمتی حدود یک قرن دارد، پل سفید یا معلق اهواز می‌باشد. این پل قدیمی که بر روی رودخانه کارون ساخته شده است، همه ساله با شروع فصل سرما و میزبان پرندگان مهاجر است.

حضور این پرندگان زیبا در کنار پل سفید اهواز و وجود رودخانه کارون و هوای دلپذیر موجب شده است مردم زیادی برای تماشای این پرندگان به پل معلق بیایند.

همه ساله با شروع فصل سرما بیش از یک میلیون پرنده از سراسر دنیا برای زمستان گذرانی به رودخانه‌ها، تالاب‌ها و آبگیرهای خوزستان مهاجرت می‌کنند.

پل معلق یا پل هلالی اهواز یکی دیگر از پلهای زیبای شهر اهواز می‌باشد که توسط یک خانواده مهندس آلمانی در سال 1315 برروی رودخانه زیبای کارون با دوقوس بتنی ۱۲ و ۲۰ متری ساخته شد.
این پل که به پل سفید نیز معروف است ،کمتر از پنجاه سال پس از احداث و افتتاح پل بروکلین ( اولین پل فلزی جهان ) ، در شهر اهواز بنا نهاده شد و امروز نماد و مظهر زیبایی شهر به شمارمی آید.
پل هلالی اولین پل ماشین رو و عابر پیاده بود که اهواز قدیم و جدید را به هم متصل می‌کرد.
در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۱۳ قراردادی در ۱۲ ماده بین میرزا علی خان منصور وزیر طرق و شوارع ایران و اسکار لیندال نماینده شرکت سوئدی « سونسکا انترپر ناداکتی » پولاکت ( سنتاب ) منعقد گردید و طبق این قرارداد پنج میلیون و هفتصد و هشت ریالی ، مسئولیت احداث پل کارون اهواز ، امتحان زمین و تهیه نقشه‌های اصلی به شرکت مذکور واگذار شد و بانک ملی موظف شد طی 12 فقره چک هزینه قرارداد را تامین نماید .
در اوایل مهر ماه سال 1313 موقعیت خط وسط پل بر روی رود کارون تعیین و تا تیر ماه 1314 هر هفت پایه آن شالوده ریزی شد.
قطعات فلزی پل که در کارخانه مولارک استاد سوئد ساخته شده بودند به هم متصل گردید و در روز 18 مرداد 1314 اولین قطعه پل فلزی اهواز بالا کشیده شد. آزمایش پل ،چهار ساعت و نیم به درازا کشید و سرانجام در ساعت ده و سی دقیقه 30 شهریور سال 1315 با بیش از هفت ماه تاخیر به ناحیه راه آهن جنوب تحویل داده شد و در تاریخ 15 آبان ماه 1315 افتتاح رسمی گردید .

عکس : ایسنا /امین نظری