بازار «کهنه» دزفول

بازار «کهنه» دزفول یا بازار «قدیم» در مرکز این شهر و در کنار محله قلعه قرار دارد. در این بازار چهار راسته موازی که هر یک از آنها شامل یک صنف خاصی است در حال فعالیت هستند. این صنوف شامل: بزازان، آهنگران، خرده فروشان و بازار خراطان است. این بازار که از دیدنی‌ترین بازارهای خوزستان است، به شکل میدانی بزرگ در مرکز شهر و در مجاورت محله قلعه قرار دارد و از راسته‌ها و دالان‌های متعددی تشکیل شده است که هر کدام به بخشی از مناطق اطراف راه می‌یابند. نقشه این مرکز تجاری باستانی به گونه‌ای طراحی شده ‌است که اهالی مناطق اطراف می‌توانند با پای پیاده از کوچه‌های مجاور وارد آن شوند

بازار در مرتفع‌ترین شیب شهر بنا شده‌است و امتداد گذرهای محلات به بازار ختم می‌شود. مراکز محلات و گذرهای اصلی بازار شهر بر اساس توپوگرافی زمین شکل گرفته‌اند و حرکت پیاده از طریق گذرها همگی به بازار ختم می‌شود.

نکته جالب توجه بازار کهنه دزفول، زنده نگه داشتن صنایع دستی و قدیمی است و با قدم زدن در راهروهای پیچ در پیچ آن می‌توانید بازار آهنگران، بزازان، خرده فروشان و خراطان را تماشا کنید.

بازار کهنه از جاذبه‌های دزفول، در گذشته مهم‌ترین مرکز خدماتی دزفول بوده است و همه معاملات در آن انجام می‌گرفته‌ است.

این بازار که از دیدنی‌ترین بازارهای خوزستان است، به شکل میدانی بزرگ در مرکز شهر و در مجاورت محله قلعه قرار دارد و از راسته‌ها و دالان‌های متعددی تشکیل شده است که هر کدام به بخشی از مناطق اطراف راه می‌یابند.

. انواع صنایع دستی از قبیل خراطی (شامل ساخت شمعدانی و قلیان و…) کپو و کرتله بافی، گلیم بافی، سجاده بافی، ورشو سازی، طلاسازی و نمدمالی در بازار قدیم دزفول دیده می‌شود.

در کارگاه‌های ورشوسازی بازار کهنه دزفول ابزار چای‌خوری و سینی و آتشدان ساخته می‌شود. نمدمالی، خراطی، کپوبافی و گیوه‌دوزی نیز از دیگر سازه‌های این شهر به شمار می‌آیند.

یکی دیگر از سازه‌های دستی این شهر کارهای دستی بر روی فلزها می‌باشد که از آن میان می‌توان ورشوسازی، قلم‌زنی روی زر و سیم و زرگری را نام برد.

بازار قدیم در مرکز شهر دزفول قرار دارد و در حال حاضر نیز به عنوان یکی از مراکز اصلی تجارت شهر فعال است. وجود شغل‌ها و راسته‌های قدیمی با شکل خاص معماری مغازه‌ها و فروش برخی صنایع دستی معروف دزفول در این بازار موجب استقبال ویژه گردشگران شده است.

امین نظری/ایسنا

ساکنین تالاب شادگان

۱۳ بهمن ماه به اعتبار تقویم روز تالاب‌هاست.

تالاب شادگان در جنوب شهر شادگان در استان خوزستان قرار دارد این تالاب باارزش یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش ایران است؛ تالاب‌ها مکان‌هایی با مشخصاتی مابین محیط‌های خشک و دارای آب هستند. تالاب شادگان برای ساکنین اطراف خود امکان امرار معاش به وجود آورده، شغل ساکنان بخش‌های مجاور تالاب ماهیگیری، پرورش گاومیش، پرنده‌نگاری، نی‌بری و حصیر بافی است؛ از عجایب این تالاب داشتن همزمان آب شور و شرین است.

تالاب شادگان محل مناسبی برای محققان در زمینه پرنده نگری نیز به حساب می‌آید به طوری که گردشگران و علاقمندان به گونه‌های مختلف پرنده برای انجام تحقیقات و عکاسی از این تالاب بازدید می‌کنند.
ماهیگیری در تالاب شادگان نیز از دیگر جاذبه‌های توریستی تالاب محسوب می‌شود. وجود اسکله تفریحی در روستای صراخیه در حاشیه تالاب شادگان باعث شده زیرساختهای گردشگری در اطراف تالاب شادگان توسعه یابند. گردشگران می‌توانند به جزیره کوچکی که داخل تالاب است بروند و از خوراکی‌های تالاب ازجمله انواع ماهی‌ها استفاده کنند.

تالاب بین‌المللی شادگان با وسعت 450 هزار هکتار و اکوسیستمی گسترده در جنوب شهر شادگان واقع شده است و طبق مصوبه کنوانسیون رامسر جزو 24 تالاب بین‌المللی جهان محسوب می‌شود. مردم روستاهای شادگان معیشت خود را از طریق صیادی و دامداری در کنار این تالاب می‌گذرانند. تالاب شادگان علاوه بر ظرفیت‌های اقتصادی، فرصتی برای گردشگری است.

عکس:فرید حمودی/فارس

قبرستان قدیمی روستای پامنار - دزفول

روستای پامنار در فاصله ۴۰ کیلومتری شهر دزفول قرارگرفته است که یکی از مناطق دیدنی این روستا قبرستانی قدیمی است و فاصله کمی با قلعه پامنار دارد.

روستای پامنار دزفول روستایی آرام و به دور از شلوغی است و زیبایی و سرسبزی آن جذابیت خاصی به روستا بخشیده است. روستای پامنار در محدوده سد دز و کرخه قرار گرفته است و همین موقعیت، سبب شده که روستا با استفاده از آب این دو رود از طبیعتی سرسبز و زبیا برخوردار شود. روستای پامنار یکی از مناطق گردشگری شهر ذفول است. آنچه سبب جذابیت روستا برای گردشگران شده است، امتیازهای طبیعی است که روستا از آن برخوردار است.

روستای پامنار یک بهشت خاص است. در سفر به پامنار دیدن غروب خورشید، زیبایی خاصی به منظره طبیعت می‌دهد و صحنه ای بی نظیر را در یاد و خاطر افراد به جای می‌‌گذارد. ارتفاع روستای پامنار بسیار کم است و دشت بودن آن سبب می‌شود که در هنگام غروب زمین و آسمان آن یکی شوند و صحنه‌ای رویایی را ایجاد کنند. بعد از فرا رسیدن شب نیز، شب‌های پامنار با جاهای دیگر متفاوت است. روستای پامنار دارای هوای بسیار تمیز و پاکی است و این پاکی و ارتفاع کم زمین نسبت به آسمان سبب می‌شود که ستارگان در شب‌های زیبای پامنار درخششی چندین برابر دارند و نزدیکی ستاره‌ها و زیبایی چشم انداز آن قابل وصف نباشد. گور‌های باستانی این محل دارای سنگ‌هایی عمودی هستند که بر روی آن‌ها نقوش متفاوتی ترسیم‌شده است. هر یک از نقش‌ها نشان‌دهنده مشخصات صاحب گور هستند. برخی از نشانه‌های روی قبر‌ها افراد سوار بر اسب را نشان می‌دهند که نماد جنگاوری آن‌ها بوده‌اند.

کهن شهر شوش

دشت خوزستان، بنابر كيفيت خاص جغرافيايي خود از نظر جنس خاك و تعداد رودخانه هاي پرآبي كه از فلات ايران به آن سرازير مي گردد، يكي از حاصل خيزترين دشت هاي جهان است. اين دشت، از دوران هاي قديم محل سكونت گروه هاي بشري بوده و اقوام بسياري در آن مستقر بوده اند كه امروزه بقاياي شهرها و روستاهاي آن ها به شكل تپه هايي ديده مي شود. بزرگ ترين نمونه ي اين تپه ها را مي توان در كنار شهر فعلي شوش مشاهده كرد كه در زير آن ها مجموعه اي از تاريخ و تمدن خوابيده است به دوره اي از تاريخ و تمدن ايران و جهان تعلق دارد. اهميت شهر شوش كه سال ها پايتخت دولت هاي مقتدر ايلام و هخامنشيان بوده و اهميتي كه در جهان امروز دارد ما را بر آن داشت تا نگاهي به گذشته ي اين شهر كهن بيندازيم.

برای دانلود روی تصویر زیر کلیک کنید

مضیف سازه تاریخی و بومی خوزستان

مضیف سازه ای بسیار زیبا است که ازنی وحصیر ساخته شده و قدمت آن به هزاره چهارم قبل از میلاد همزمان با دوره سومری ها بر می گردد.

بر اساس یافته های باستان شناسی بین النهرین قدمت سازه هایی مانند مضیف به دوره سومری‌ها و هزاره چهارم قبل از میلاد برمی‌گردد.
اتاق پذیرایی در خانه های شیوخ و بزرگان عرب مضیف یا محل ضیافت نامیده می شود.

در مضیف مراسم ویژه ای شامل: قهوه خوری، شب نشینی، مشورت و راهنمایی در خصوص ازدواج و جلوگیری از اختلافات خانوادگی و طایفه ای انجام می شود.

مضیف سازه ای است که در ساخت آن از مصالحی همچون نی، خشت و گل استفاده می شود.

بر اساس نقش مهرها و نقوش ظروف باستانی بدست آمده در کاوشهای باستانشناسی از بین النهرین و تمدن سومر در جنوب عراق، این سازه در مناطق جنوبی با نی و حصیر و با مصالح کاملا گیاهی ساخته شده است که به آن بیت القصب میگفتند که به نظر می رسد همین مضیف امروزی باشد هر چند مطمینا در طول زمان کارکرد و مفهوم آن تغییراتی داشته است اما دور از ذهن نیست که این سازه مربوط به مناطق تالابی می باشد.
این سبک خانه سازی قدمتی ۵۵۰۰ ساله در حورالعظیم هویزه و جنوب عراق و شادگان دارد.

بر روی نقش برجسته های و الواح بدست آمده در کاوشهای باستان شناسی می توان سازه ی مذکور را مشاهده نمود. یکی از این نقش برجسته ها در موزه لوور فرانسه قرار دارد، که بخشی از یک ظرف آیینی شامل نقش یک بیت القصب(مضیف امروزی) با دو گاومیش در اطراف آن است که مربوط به ۳۵۰۰ ـ ۳۴۰۰ ق.م. می باشد.

آسمانه ی مضیف منحنی شکل و تعداد ستونهای آن فرد می باشند، این مساله به دو دلیل میتواند باشد اول نقش سازه ای و نیارشی آن و دوم ریشه در آیین ها و اعتقادات اعراب دارد.

استراکچر مضیفی که با نی ساخته می شود، محکم و با تاب آوری زیاد بوده و در مقابل زلزله و نیروهای برشی و کشش بدلیل مفصلی بودن اتصالات در آن، نسبت به نمونه ی ساخته شده با خشت و گل، مقاومتر است.
درب ورودی مضیف رو به قبله ساخته میشود تا مهمان بر این اساس جهت قبله را بتواند تشخیص دهد و همچنین دارای ارتفاع کمی بوده تا وقتی اشخاص به آن وارد شوند به نشانه ی احترام و ادب در برابر بزرگان قدری خم شده و درواقع نوعی احترام گذاشتن به افراد حاضر می باشد.
در وسط فضای مضیف یک اجاق با نام «موگد» برای مراسم قهوه‌خوری قرار میدهند که این مراسم با آداب ویژه ای اجرا می شود.

میلاد حمادی/تسنیم