راهنمای محلی خوزستان

عروسی سنتی ایل بختیاری

کشور ایران از دیرباز بستر همزیستی اقوام متنوعی بوده است. همزیستی که لازمه‌ی تداوم آن، آشنایی بیش از پیش فرهنگ‌ها با یکدیگر است. جامعه‌ی کوچک خانواده، نماد مهر و محبت جوامع بشری بشمار می‌رود. ازدواج در نظر ایرانیان امری مذهبی و عقد قراردادی، میان زن و شوهر است تا بدینوسیله زندگانی مشترک و بقای نسل آدمی تداوم یابد. در جریان این پیوند، آداب و رسوم خاصی شکل می‌گیرد که چگونگی آن با باورهای اهالی منطقه و رسوم رایج در فرهنگ‌های مختلف، ارتباطی تنگاتنگ دارد.

مراسم ازدواج یا در زبان عامیانه «عروسی»، مراسمی سنتی یا آیینی است که طی آن آغاز زندگی مشترک یک زوج، جشن گرفته می‌شود. این رسم در کشورها، فرهنگ‌ها، ادیان و مذاهب، گروه‌های قومی و حتی طبقات اجتماعی گوناگون به اشکال مختلفی برگزار می‌شود. مراسم عروسی در ایل بختیاری، نمونه‌ای زیبا و بی‌آلایش از یگانگی جان‌ها و اشتراک روح زندگی است. حتی مراسم عروسی در ایل بختیاری، در قلب طبیعت انجام می‌پذیرد تا تعهد آیین با تقدس طبیعت در هم بیامیزد.

ازدواج در بين عشاير بختياری بر پايه‌ی سنت‌های کهن، تحکيم روابط خويشاوندی، ايجاد همبستگی و گسترش تيره و طايفه است.

در آداب و رسوم ايل بختياری، موسيقی از جايگاه خاصی نزد افراد ايل برخوردار است و از موسيقی در تمام آيين‌های عروسی استفاده می‌شود.

امروزه لباس تور و سفيد رنگ براي عروس‌ها در بسياری از کشور‌ها و اقوام از جمله کشور ايران مرسوم است. با وجود فراگير شدن رنگ سفيد برای لباس عروسی، عروس‌های بختياری به لباس‌های ملی و سنتی خود وفادار مانده و همچنان از لباس‌های محلی و رنگ‌های شاد و زنده، برای لباس عروس استفاده می‌کنند.

مراسم ازدواج و عروسی بختیاری ها از آن دسته مراسم هایی است که توجه زیادی به آن می شود و بصورت مفصل و بسیار زیبا برگزار می‌شود.

در بين عشاير بختياری، مانند ديگر عشاير، نظر پدر، مادر و بزرگان (پيرزنان و پيرمردان و ريش‌سفيدان و...)، بعنوان ميراث‌داران فرهنگ بختياری محترم شمرده می‌شود. احترام به اين اشخاص و ضرورت حضورشان در مراسم مرتبط با ازدواج، سبب تسهيل در انجام امور شده و کار‌ها بشکل معقولانه‌تری انجام می‌گيرد. آن‌ها در تعيين ميزان مهريه و مبلغ شيربها، همچنين تهيه‌ي سياهه جهيزيه و تعيين زمان عقد و عروسی نقش مهمی ايفا می‌کنند.

یکی از رقص‌های معروف بختیاری‌ها دستمال بازی است که در روز عروسی انجام می شود. در این مراسم زنان، دختران و مردان در یک دایره قرار می گیرند و دو دستمال شروع می کنند به اجرای حرکت های گروهی، آن ها با لباس های رنگی حرکات یکسانی را اجرا می کنند و این حرکات یکی از به یادماندنی ترین بخش هایی است که در عروسی ها اجرا می شود.

برای چوب‌بازی دو چوب مختلف، نازک و ضخیم استفاده می‌شود. ترکه ، چوب نازکی از جنس درخت انار، بید و توت که آن را از شب قبل از شاخه جدا کرده و در آب می‌خیسانند تا دیرتر بشکند. درک چوب بلند و محکمی از چوب بلوط است که برای دفاع و دفع یورش حمله‌کننده از آن استفاده می‌شود.

برخی طوایف بختیاری بستن پول به شال عروس را نشان رزق و روزی می‌دانند.

یکی دیگر از مراسم در فرهنگ بختیاری، عمل کمربستن عروس است. زمانی که عروس میخواهد به خانه بخــت برود دستمال سفید یا رنگی (به جز مشکی) محتوی نان، سبزی، قند یا نبات و ... دور کمر او میبندند که این کار توسط برادر عروس و در صورت نبودن، دایی یا عمو و یا مردی که وابسته نزدیک عروس باشد انجام میگیرد. علت بستن کمربند توسـط پسر یا مرد به خاطـر این است که اولین بچه عروس پسـر به دنیا بیاید.

اوزی (هدیه) با یاری طایفه به‌ منظور کمک به زندگی عروس و داماد در صبح روز عروسی جمع شده و به داماد داده می‌شود.

در جشنها و شادیها مانند عروسی علاوه بر تزیین اسب با وسایل رایج در بین بختیاریها که اطراف سر و زین و دم اسب نصب میشوند غالبا عروس را سوار بر یک مادیان تزیین شده مینمایند و داماد افسار آن را میکشد و اگر مسیر طولانی باشد داماد نیز سوار بر یک اسب مرغوب شده و به منزل میروند.

امین نظری

قایق سواری گردشگران نوروزی در خرمشهر

پس از گذشت ۲ سال وقفه در گردشگری دریایی در بنادر کشور به دلیل شیوع کرونا، نوروز ۱۴۰۲ استقبال گسترده‌ای از گردشگری آبی در رودخانه‌های کارون و اروندرود در مقطع خرمشهر صورت گرفت.

سید خلیل موسوی

سازه‌های آبی شوشتر

سازه‌های آبی شوشتر، سیستم آبیاری بزرگی است که قدمت آن به دوران هخامنشیان و ساسانیان باز‌ می‌گردد. این سازه متشکل از پل‌ها، بندها، آبشار، کانال‌ها و تونل‌های بزرگی است که به‌صورت منظمی با همدیگر در ارتباط هستند و نقش هدایت کردن آب را دارند. این مجموعه که با هدف استفاده هر چه بیشتر از آب ایجاد شده، در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده و هرساله پذیرای گردشگران بسیاری از داخل و خارج کشور است.

محمد آهنگر/فارس

۱

بازار ماهی فروشان آبادان

بازار ماهی فروشان آبادان از بازارهای محلی معروف خوزستان در کنار اروندرود می‌باشد، بازاری بسیار پر جنب و جوش که علاوه بر فروش ماهی بلکه جاذبه گردشگری و محل پر رفت و آمد مهمان‌های نوروزی در ایام نوروز می‌شود.

سید خلیل موسوی

پل قدیم دزفول، نماد اقتدار و شکوه ایرانی

پل ساسانی به عنوان پیشانی آثار تاریخی شهرستان دزفول با یکهزار و ۷۰۰ سال قدمت بر فراز رودخانه دز ساخته شده و هدف گردشگران است.

پل ساسانی یا پل قدیم دزفول یکی از آثار تاریخی زیبایی است که همواره مقصد گردشگری بوده و علاقه‌مندان زیادی را به سوی خود جذب کرده است.

پل یکهزار و ۷۰۰ ساله دزفول به عنوان یکی از بی‌نظیرترین آثار تاریخی ایران با معماری زیبا و منحصربه فرد همچنان پابرجا بوده و تا چند سال‌ قبل نیز خودروها امکان تردد از آن را داشتند؛ از سال ۹۰ به منظور حفاظت این اثر بی‌نظیر با احداث میدان آجری مقابل پل این امکان حذف شد و در حال حاضر تردد از پل صرفا به صورت پیاده است.

این پل باشکوه که یادآور روزگار کهن ایران است و تاریخ یکهزار و ۷۰۰ ساله‌اش گردشگران را به سمت خود سوق می‌دهد از قدیمی‌ترین پل‌های دنیا به شمار می‌رود که به دستور شاپور اول پس از پیروزی درجنگ با روم به دست اسیران رومی در بند ایران ساخته شد.

پل قدیم دزفول در سال ۲۶۳ میلادی بر روی رودخانه دز ساخته شد و همیشه محل تحولات مهمی مثل جنگ‌ها و ظهور تمدن‌ها بوده است؛ این پل با ۳۷۰ متر طول در مرکز دزفول قرار دارد و نقطه پیوند شرق و غرب شهر است به طوری که مسیر عبور به شهرهای شوشتر، اندیمشک بوده است.

این پل که بارها در طول تاریخ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته در سال ۱۳۱۰ ثبت ملی و در دوره‌ای تصویرش روی پول ملی چاپ شد؛ در ساختمان این پل آثاری از معماری دوره ساسانی و صفوی به چشم می‌خورد.

خراب شدن دهانه‌های میانی پل در دوره پهلوی باعث شد که ۲ دهانه بتونی روی آن ساخته شود؛ پل ساسانی از سنگ ساروج و آهک درست شده و با اینکه در دوره‌های مختلف چندین بار بازسازی شده اما اغلب پایه‌های پل مربوط به دوره ساسانی است.

پل ۱۴ دهانه دارد و با ایستادن بر روی آن گذر آب خروشان رودخانه دز تماشایی است.

رودخانه‌ای به زیبایی و خروشانی دز که از زیر پل ساسانی می‌گذرد همیشه مورد توجه گردشگران در تمام روزهای سال حتی در فصل سوزان تابستان است.

به گزارش ایرنا، بافت تاریخی و آجری دزفول در کنار رودخانه دز با ۲۸ محله قدیمی با معماری خاص و تزئینات آجری بی‌نظیر تصویر زیبایی برای گردشگران خلق کرده است.

پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی دز شامل پل ساسانی، آسیاب‌های آبی، کت‌ها، دردانه‌ها، قمش‌ها، خانه‌های تاریخی و کارگاه‌های نیلسازی تهیه شده و در دست پیگیری است.

عکس:محمد آذرکیش